Hajdamacy (ukr. гайдaмаки), lp. hajdamaka (z tur. hajdmak – „rabować, grabić, ścigać, pędzić“[1]) – uczestnicy zbrojnych napadów rozbójniczych na terytorium Ukrainy Prawobrzeżnej w składzie Rzeczypospolitej Obojga Narodów w XVIII wieku. Wywodzili się ze zbiegłych ukraińskich chłopów, zubożałych mieszczan i Kozaków zaporoskich, łączyła ich wspólna profesja – na co dzień działali w luźnych grupach trudniących się rozbojem i napadami. Według Karola Mazura hajdamaków od zwykłych bandytów różnił fakt, że ucieleśniali społeczny protest ukraińskich chłopów przeciwko wyzyskowi panów[2] połączony z elementami walki antyfeudalnej i narodowościowej[3].