Kolegeco

Kolegeco estas la rilato inter kolegoj. La termino kolego rilatas al kromnomo por kunlaboranto, membro aŭ konatulo al la membroj de la sama profesio, grupo de kolegoj kunigitaj de komuna celo, kaj kutime estas uzata de propraj nomoj. Kolegoj estas tiuj, kiuj estas eksplicite kunigitaj de komuna celo kaj respektas reciproke la kapablojn labori al tiu celo. Kolego estas kunlaboranto en profesio aŭ en civila aŭ eklezia oficejo. Kolegeco povas implici respekton por alies engaĝiĝo al celo kaj la komunan kapablon labori al ĝi. En la pli malvasta signifo, universitataj aŭ altlernejaj fakultatanoj estas unu la alian kunuloj.

Alidirite, kolegeco estas principo de registaro aŭ administrado bazita sur la komuna respondeco de la membroj de kolegia organo, konsistas de pluraj homoj, kiuj faras siajn decidojn kune,​ ekvilibrigante la ekzercon de potenco ^[1]. Praktike dirite, kolegeco signifas, ke kolegoj respektas unu la alian kaj helpas unu la alian kiam necese. Ĝi ankaŭ signifas konsideri bezonojn kaj interesojn, kio profitigas la (laboran) etoson.

Sociologoj de organizaĵoj uzas la terminon kolegeco en teknika signifo, por krei kontraston kun la koncepto de burokratio. Klasikaj verkintoj kiel ekzemple Max Weber vidas kolegecon kiel organizaĵa aparato uzita fare de aŭtokratoj por malhelpi ekspertojn kaj profesiulojn defii monokratajn kaj foje arbitrajn potencojn. Lastatempe aŭtoroj kiel Eliot Fridson (Usono), Malcolm Waters (Aŭstralio) kaj Emmanuel Lazaga (Francio) montris, ke la kolegeco nun povas esti komprenata kiel plenrajta organizaĵa formo. Estas precipe utile klarigi kunordigon en sciointensaj organizaĵoj, kie interdependaj membroj plenumas nerutinajn taskojn kune - ĉiam pli taŭga formo en sciekonomioj. Specifa socia kampo ligas al ĉi tiu organizaĵa formo, kampo priskribita laŭ niĉserĉo, statuskonkurado, flanka kontrolo kaj potenco inter kolegoj en partnerecoj en la kampo de kompania juro, en diocezoj, en ĉiaspecaj laborlokoj ktp. Ĉi tiu vidpunkto de kolegeco estas klare tre malsama de la ideologio de kolegeco, kiu ĉefe emfazas fidon kaj kundividon (kunlaborado kaj labordivido) ^[2][3].

1. ↑ (1989) “Collegiality, Bureaucratization, and Professionalization: A Weberian Analysis”, American Journal of Sociology 94 (5), p. 945–972. 
2. ↑ (1984) “The Changing Nature of Professional Control”, Annual Review of Sociology 10, p. 1–20. 
3. ↑ Lazega, Emmanuel (2005), Klatetzki, Thomas; Tacke, Veronika, eds., "A Theory of Collegiality and its Relevance for Understanding Professions and knowledge-intensive Organizations" (in en), Organisation und Profession (Wiesbaden: VS Verlag für Sozialwissenschaften): pp. 221–251, doi:10.1007/978-3-322-80570-6_9, (ISBN 978-3-322-80570-6), https://doi.org/10.1007/978-3-322-80570-6_9, retrieved 2022-11-01