Regiolekt

Regiolekt, interdialekt^[1] – postdialektalna odmiana językowa, zajmująca pozycję pośrednią między mową miejscową (gwarą) a językiem standardowym^[2]. Od standardu odróżnia się naleciałościami gwarowymi, zwykle nieuświadamianymi lub trudno usuwalnymi^[3]. Regiolektem posługuje się duża grupa przedstawicieli grupy etnicznej, ponieważ jego terytorium obejmuje obszar szeregu sąsiednich dialektów, w tym nie tylko wsie, ale także miasta i osady typu miejskiego^[4].

W socjolingwistyce proces niwelacji dialektów i ich wypierania przez język literacki nie zawsze uchodzi za nieunikniony i coraz częściej zamiast o wymieraniu dialektów mówi się o ich przekształcaniu w odmiany przejściowe. Takie narzecza, niestabilne w porównaniu do dialektów, określane są mianem interdialektów^[5]  lub regiolektów. Do rosyjskiej lingwistyki termin „regiolekt” (ros. региолект) wprowadzili W.I. Trubinskij i A.S. Gierd^[6]. Pojęcie to występuje także w dialektologii romańskiej (fr. régiolecte), a w niemieckiej tradycji lingwistycznej takie formy języka nazywa się również półdialektami/gwarami połowicznymi (niem. Halbmundart)^[7], regionalnymi językami potocznymi (niem. regionale Umgangssprache) lub dialektoidami^[8]. W językoznawstwie polskim jako synonimiczne wobec regiolektu funkcjonują terminy: intergwara, supragwara (interdialekt, supradialekt); subdialekt, lekt łączony^[2], pandialekt^[9][10].

W odniesieniu do interdialektów stosuje się również termin koiné, określający pierwotnie grekę hellenistyczną, która funkcjonowała jako lingua franca w strefie śródziemnomorskiej. Pojęcie to odnosi się najczęściej do takich regiolektów, których zasięg występowania wyraźnie wykroczył poza obszar macierzysty i które zyskały status ogólnie akceptowanego środka komunikacji. Czasem określa się tym mianem interdialekt ogólnoczeski (obecná čeština)^[11][12].

Termin „regiolekt” bywa także traktowany jako synonim terminu „język regionalny”^[13][14]; niekiedy określa się nim również dialekty wydzielone terytorialnie (geolekty^[15]), odróżniając je tym samym od odmian wydzielonych socjalnie (socjolektów)^[16].