Tromboz

Tromboz
XBT-10	I80, I82
XBT-9	437.6, 453, 671.5, 671.9
XBT-9-KM	453.9[1]
MeSH	D013927
Vikianbarda əlaqəli mediafayllar

Tromboz (thrombōsis "laxtalanma" ← q.yun. θρόμβος "laxta") — qan damarlarının içərisində qan laxtalarının (trombların) ömür boyunca formalaşması prosesi olub, qanın sərbəst axınını əngəlləyir. Tromboz həm bədənin qoruyucu mexanizmi, həm də patoloji proses ola bilər. Birinci halda, tromboz qanaxmanın dayandırılmasına kömək edir: qan damarı zədələndikdə qan laxtalanma sistemi aktivləşir, qan laxtası (tromb) əmələ gəlir, damar divarındakı qüsuru örtərək qan itirilməsinin mexaniki olaraq qarşısını alır. İkinci halda, tromboz müxtəlif xəstəliklərin və patoloji vəziyyətlərin gedişatını çətinləşdirir (ateroskleroz, infeksiyalar və s.). Damar divarına bərkiməmiş və qan axını boyunca sərbəst dövr edən qan laxtasına emboliya deyilir^[2][3] . Tromboembolizm, ilkin əmələ gəlmə və fiksasiya yerindən qopmuş trombun parçası ilə qan damarının kəskin tıxanmasıdır.

Tromb arteriya lümeninin kəsik sahəsinin 75% -dən çoxunu əhatə etdikdə, qan axını və müvafiq olaraq toxumaya oksigen o qədər azalır ki, hipoksiya əlamətləri və metabolik məhsulların, o cümlədən laktik turşunun yığılması görünür. Obstruksiya 90%-dən çox olduqda, hipoksiya, oksigenin tam çatışmazlığı və bədəndə hüceyrələri və toxumalarının ölümü müşahidə edilə bilər.

1. ↑ Monarch Disease Ontology release 2018-06-29. 2018-06-29 2018.
2. ↑ Furie B., Furie B.C. Mechanisms of thrombus formation // The New England Journal of Medicine (ingilis). 2008.
3. ↑ Handin R. I. Chapter 53: bleeding and thrombosis // Harrison's Principles of Internal Medicine (16th). New York, NY: McGraw-Hill Education. Kasper D. L., Braunwald E., Fauci A. S., et al. 2005. ISBN 0-07-139140-1.