Vilayet

Yr enw ar daleithiau o fewn Ymerodraeth Otomanaidd, wedi Diwygiad 1864, oedd Vilayet. Disodlodd y gyfundrefn newydd yr eyalet fel uned lywodraethu. Roedd y vilayet newydd wedi ei seilio ar Département gwladwriaeth Ffrainc. Gweinyddwyd y Vilayets gan Lywodraethwr (Vali). Islaw y Vilayet roedd dau neu fwy sanjak (fyddai'n cyfateb yn fras i sir yng Nghymru).

Gweithrwdwyr yr egwyddor o ddiwygiad llywodraeth lleol yn gyntaf yn 1864 gan greu Vilayet y Donaw (Danube) a ddaeth i fod yn egin tywysogaeth annibynnol Bwlgaria yn 1878. Rhwng 1867 ac 1884 ymestynwyd yr egwyddor ar draws yr ymerodraeth. Mewn rhai achosion fe barhaodd rhai siroedd (sanjak) yn annibynnol o'r vilayet ond gan cael eu rheoli'n uniongyrchol gan y llywodraeth ganolog am resymau'n ymwneud â gwleidyddiaeth, crefydd neu rhesymau strategol.