Tulium

69 erbium ← tulium → ytterbium - ↑ Tm ↓ Md Periodieke tabel
Algemeen
Naam, simbool, getal	tulium, Tm, 69
Chemiese reeks	lantaniede
Groep, periode, blok	3, 6, f
Voorkoms
Atoommassa	168,93 (1) g/mol
Elektronkonfigurasie	[Xe] 4f136s2
Elektrone per skil	2, 8, 18, 31, 8, 2
Fisiese eienskappe
Toestand	vastestof
Digtheid (naby k.t.)	9.32 g/cm³
Smeltpunt	1818 K (1545 °C)
Kookpunt	2223 K (1950 °C)
Smeltingswarmte	16,8 kJ/mol
Verdampingswarmte	250 kJ/mol
Warmtekapasiteit	(25 °C) 160 J/(mol·K)
Atoomeienskappe
Kristalstruktuur	heksagonaal digspakking
Strukturbericht-kode	A3
Oksidasietoestande	3 (matige basiese oksied)
Elektronegatiwiteit	1,25 (Skaal van Pauling)

Tulium is ’n chemiese element met die atoomgetal 69 en simbool Tm.

Die naam verwys na Thule, 'n naam vir Skandinawië. Dit is in 1879 deur die Sweedse chemikus Per Theodor Cleve ontdek. Hy het begin met erbia wat veral Er₂O₃ bevat, maar hy het daaruit twee onsuiwerhede geïsoleer. Die een was bruin wat hy holmia genoem het, die ander was groen en hy het dit thulia genoem. Dit was hoofsaaklik Ho₂O₃ en Tm₂O₃. Tulium is 'n taamlik seldsame element waarvan in die aardkors net 0,52 mg per kilogram aangetref word. Dit kan uit monasiet verkry word, maar vorm slegs 0,007% daarvan.^[1]

Dit is 'n glansende silwergrys metaal wat sag en pletbaar is. Oplossing van Tm³⁺ is groen van kleur en hulle fluoresseer blou onder UV-lig. Hierdie eienskap word in die eurobanknote gebruik om vervalsing daarvan te beperk. Tulium word ook as dotering in YAG-lasers gebruik. Dit word gewoonlik as nie-giftig beskou en het geen bekende biologiese rol nie.^[2]

1. ↑ "education.jlab" (in Engels). Geargiveer vanaf die oorspronklike op 29 Mei 2020.
2. ↑ "chemicool" (in Engels). Geargiveer vanaf die oorspronklike op 31 Mei 2020.