Iste articlo ye en proceso de cambio enta la ortografía oficial de Biquipedia (la Ortografía de l'aragonés de l'Academia Aragonesa d'a Luenga). Puez aduyar a completar este proceso revisando l'articlo, fendo-ie los cambios ortograficos necesarios y sacando dimpués ista plantilla. |
Blaise Pascal | |
---|---|
Información personal | |
Calendata de naixencia | 19 de chunio de 1623 |
Puesto de naixencia | Clermont-Ferrand |
Calendata de muerte | 19 d'agosto de 1662 |
Puesto de muerte | París |
Ocupación | Matematico |
Blas Pascal, (en francés Blaise Pascal) (19 de chunio de 1623 - 19 d'agosto de 1662) estió un matematico, fisico y filosofo relichioso francés. As suyos contribucions a las ciencias naturals y ciencias aplicadas incluyen a construcción de calculadoras mecanicas, estudios sobre a teoría de probabilidat, investigacions sobre os fluidos y l'aclaración de conceptos tals como a presión y o vueito. Dimpués d'una experiencia relichiosa profunda en 1654, Pascal se deixó as matematicas y a fisica para dedicar-se a la filosofía y a la teolochía.
Naixito de Clermont-Ferrand, Puy-de-Dôme, Francia, Blaise perdió a a suya madre a la edad de tres anyos. Él y a suya chirmana Jacqueline (1625 - 1661) fueron criatos por o suyo padre, Étienne Pascal (1588 - 1651), que yera matematico. Blaise ye considerato un nino prodichio y fue educato por o suyo padre.
Os historiadors d'a computación reconoixen a suya contribución a este campo. a os 18 anyos construyó una calculadora mecánica capaz de fer operacions como a adición y a sustracción (o museu de Zwinger, en Dresde, Alemanya amuestra una d'as suyas calculadoras mecanicas orichinals). Tamién escribió un tractau sobre as seccions conicas en a suya choventut. En 1654, incitato por un amigo interesato en problemas d'apuestas, Blaise mantenió correspondencia con Pierre de Fermat y li ninvió una primera aproximación a lo calculo de probabilidaz.
Anyos mas tarde formuló a Apuesta de Pascal, una discusión sobre a creyencia en Dios, basata en probabilidaz. O trianglo de Pascal, una traza de presentar coeficients binomials, tamién leva o suyo nombre, encara que os matematicos conoixeban os coeficients binomials dende feba ya muito tiempo. as suyas contribucions notables a os campos d'o estudio de liquidos (hidrodinamica y hidrostatica) se centroron en os principios sobre liquidos hidraulicos. As suyas invencions incluyen a prensa hidraulica (que usa a presión hidraulica pa multiplicar a fuerza) y a xeringa. Tamién dixó claros conceptos tals como a presión (a suya unidad leva o suyo nombre) y o vueito.
En 1650, por problemas de salut, Pascal dixó as matemáticas. Sindembargo, en 1653, se recuperó y escribió o Traité du triangle arithmétique en o cual describió o "trianglo aritmetico" que leva o suyo nombre.
Dimpués d'un accident en 1654 en o puent de Neuilly, an os caballos s'afogoron pero o carruache sobrenadó milagrosamente, Pascal deixó as matemáticas y a fisica pa cutio para dedicar-se a la filosofía y a la teolochía.
En 1660, o rey Loís XIV ordenó a destrución y crema d'a suya obra Cartas provinciales en esfensa de Antoine Arnauld. Esta obra ye considerata como un modelo de prosa francesa y de ironía.
Pascal nunca no remató o suyo treballo mas influyent, Pensamientos (Pensées sud a relichión, 1669), pero una versión de las suyas notas pa o libro amaneixió impresa en 1670, ueito anyos dimpués d'a suya muerte, y pronto se convertió en una obra clasica d'a literatura relichiosa. Morió en París y ye apedecato en o fosar de St. Étienne-du-Mont.