Back Марокко Abkhazian Maghribi ACE Марокко ADY Marokko Afrikaans Marokko ALS ሞሮኮ Amharic Morocco AMI Marruecos AN Morocco ANG Moroko ANN
.svg)
Marruecos (n'árabe المغرب, al-Maghrib, El Oeste; en bereber ⵍⵎⴰⵖⵔⵉⴱ, Lmaɣrib; y en francés Maroc), oficialmente conocíu como Reinu de Marruecos (n'árabe المملكة المغربية, al-Mamlakah al-Maghribiyah, El Reinu del Oeste; y en bereber ⵜⴰⴳⵍⴷⵉⵜ ⵏ ⵍⵎⴰⵖⵔⵉⴱ, Tageldit n Lmaɣrib) ye un país africanu del Magreb, a la vera del océanu Atlánticu y del mar Mediterraneu. Alcuéntrase separtáu d'Europa pol estrechu de Xibraltar y llenda al este con Arxelia y pel sur col territoriu ocupáu d'El Sáḥara Occidental. Amás, tien llendes colas ciudaes autónomas españolas de Ceuta y Melilla (y otros territorios como'l Peñón de Vélez de la Gomera, el Peñón d'Alhucemas o les Islles Chafarines). Xeográficamente, la so costa, que mira al océanu Atlánticu y al mar Mediterraneu, ye rectillínia, mentantu que l'interior del país ye enforma montañosu y una fastera meridional de terrenu desérticu.
Tien una estensión de 446.550 km², y una población de más de 33 millones d'habitantes. La so capital ye Rabat, y la ciudá más poblada Casablanca; otres ciudaes importantes del país son Marrakech, Tánxer, Tetuán, Salé, Fez, Agadir, Meknes, Oujda, Kenitra, y Nador. Marruecos tien sío históricamente una potencia rexonal, con una historia de sieglos d'independencia que lu estrema de los sos vecinos más próximos. De magar la fundación del primer estáu marroquín por Idris I en 789, el país vien siendo gobernáu por una socesión de dinastíes independientes. El so periodu de mayor esllendor algamolu nel tiempu de les dinastíes almorávide (sieglu XI) y almohade (sieglu XII), nos que llegó a dominar fasteres importantes del África noroccidental y la Península Ibérica. Les dinastíes merinida (sieglos XIII-XV) y saadí (1549-1659) tuvieron que lluchar escontra los intentos d'ocupación por otros estaos, de forma que Marruecos foi l'únicu país norteafricanu que nun foi ocupáu pol Imperiu otomanu. La dinastía alauina, que reina anguaño nel país, ye la reinante nel país dende 1666. Nel sieglu XX Marruecos nun pudo evitar ser ocupáu poles potencies europees: en 1912 repartióse'l so territoriu ente Francia y España, qu'establecieron un protectoráu caúna en distintes fasteres del país, y establecióse una zona internacional en Tánxer. El país reganó la so independencia en 1956. Sicasí, dende'l puntu de vista marroquín la reintegración de la integridá territorial del país entá nun ye completa. Marruecos reclama como de so el territoriu d'El Sáḥara occidental, qu'ocupó en 1975. Tres de lluchar contra les guerrilles saḥarianes hasta 1991, declarose la paz col envís de facer un referendu que decidiera l'estatus d'esti territoriu. Nostante, esti entá nun se celebró, y la situación ta nun caleyón xurídicu ensin salida.
El réxime políticu de Marruecos ye una monarquía constitucional, col rei como xefe del estáu con amplios poderes y un parllamentu elixíu democráticamente como cuerpu llexislativu. El rei de Marruecos tien amplios poderes executivos y llexislativos, especialmente no que cinca a l'exércitu, la política esterior y los asuntos relixosos. El poder executivu exércelu'l gobiernu, dirixíu pol primer ministru, que comparte tamién l'exerciciu del poder llexislativu coles dos cámeres del Parllamentu, l'Asamblea de Representantes y l'Asamblea de Conseyeros. El rei puede emitir decretos, nomaos dahir, que tienen fuercia de llei; y puede disolver el parllamentu tres consultar col primer ministru y el presidente del tribunal constitucional del país.
La relixón mayoritaria nel país ye l'Islam, y el bereber y el árabe son les llingües oficiales, magar que úsense abondo tamién el dialeutu marroquín del árabe, nomáu dariha, y el francés. Marruecos, que tien la quinta mayor economía d'África, ye miembru de la Lliga d'Estaos Árabes, la Xunión pol Mediterraneu y la Xunión Africana.
- ↑ URL de la referencia: https://www.state.gov/reports/2018-report-on-international-religious-freedom/morocco/.
- ↑ URL de la referencia: https://www.interpol.int/Member-countries/World. Editorial: Interpol. Data de consulta: 7 avientu 2017.
- ↑ URL de la referencia: https://www.opcw.org/about-opcw/member-states/. Editorial: Organización pa la Prohibición d'Armes Químiques. Data de consulta: 7 avientu 2017.
- ↑ URL de la referencia: https://www.iho.int/srv1/index.php?option=com_wrapper&view=wrapper&Itemid=452&lang=en. Editorial: Organización Hidrográfica Internacional. Data de consulta: 8 avientu 2017.
- ↑ URL de la referencia: http://www.unesco.org/eri/cp/ListeMS_Indicators.asp.
- ↑ URL de la referencia: http://www.upu.int/en/the-upu/member-countries.html. Data de consulta: 4 mayu 2019.
- ↑ URL de la referencia: https://www.itu.int/online/mm/scripts/gensel8. Data de consulta: 4 mayu 2019.
- ↑ URL de la referencia: https://www.eurocontrol.int/about-us#member-states. Data de consulta: 7 xunetu 2019.
- ↑ URL de la referencia: https://public.wmo.int/en/members/morocco. Data de consulta: 26 mayu 2020.
- ↑ URL de la referencia: https://www.who.int/choice/demography/by_country/en/. Data de consulta: 21 xunetu 2020.
- ↑ URL de la referencia: https://www.wcoomd.org/-/media/wco/public/global/pdf/about-us/wco-members/list-of-members-with-membership-date.pdf. Data de consulta: 16 marzu 2024. Páxina: 7. Supports qualifier: data de principiu.
- ↑ (2010) Cartafueyos Normativos. Nomes de los países del mundu y de les sos capitales y xentilicios. Uviéu: Academia de la Llingua Asturiana. ISBN 978-84-8168-500-8.