Parque nacional de Yellowstone

Parque Nacional Yellowstone

Patrimoniu de la Humanidá — UNESCO
Vista del parque
Llugar	Estaos Xuníos d'América
Criterios	Natural: vii, viii, ix, x
Referencia	28
Inscripción	1978 (II Sesión)
En peligru	1995-2003
Área	Europa y América del Norte

El Parque Nacional de Yellowstone (n'inglés: Yellowstone National Park) foi creáu pol Congresu de los Estaos Xuníos y convertíu en llei pol entós presidente Ulysses S. Grant el 1 de marzu de 1872,^[1][2] ye un parque nacional allugáu nos Estaos Xuníos, principalmente nel estáu de Wyoming, anque s'estiende por Montana y Idaho. Yellowstone, el primer Parque Nacional de los Estaos Xuníos, tamién se considera llargamente'l parque nacional más antiguu del mundu.^[3] Atópase enriba de la caldera del mayor volcán de les Amériques, bien vivu pero ensin erupción dende hai 640.000 años. Consecuencia son los sos numberosos fenómenos geotérmicos, especialmente'l Old Faithful Geyser, una de les sos atraiciones más populares.^[4] Ye famosu tamién pola so diversidá en fauna, beneficiosa de la prohibición de la caza (y cumplimientu cola prohibición) mientres casi 150 años. A pesar de que tien múltiples ecosistemes, apodera'l monte subalpino.

Los nativos americanos vivieron na rexón de Yellowstone siquier mientres 11.000 años.^[5] La espedición de Lewis y Clark, a principios del sieglu XIX, circunvaló la rexón. Amás de les visites de los mountain men a mediaos del sieglu XIX, les esploraciones entamaes nun empezaron hasta la década de 1860. L'armada de los Estaos Xuníos foi comisionada pa supervisar el parque dende'l so establecimientu. En 1917, l'alministración del parque tresferir al Serviciu de Parques Nacionales, creáu l'añu anterior. De magar, se construyeron y protexeron cientos d'estructures, tantu pola so importancia arquitectónica como histórica. Los investigadores envaloren qu'hai más de 1000 sitios arqueolóxicos.

El Parque nacional de Yellowstone estender nun área de 8983 km².^[6] Entiende llagos, cañones, ríos y cadenes montascoses.^[4] El llagu Yellowstone ye'l llagu de monte más grande d'América del Norte y la so metá meridional atópase la Caldera Yellowstone, el supervolcán más grande del continente, consideráu un volcán activu. Tiénense datos de que siquier nos últimos millones d'años entró n'erupción con una fuercia terrible en delles ocasiones.^[7] Siquier la metá de les atraiciones geotermales del mundu alcontrar en Yellowstone, provocaes pol so fuerte y consistente actividá volcánica.^[8] Los fluxos de llava y roques emanados poles erupciones volcániques cubren la mayor parte del área de Yellowstone. El parque ye'l centru del Gran Ecosistema de Yellowstone, el más grande ecosistema restante y casi intactu na zona norte de la Tierra.^[9]

Hanse documentáu cientos d'especies de mamíferos, aves, pexes y reptiles , incluyendo munchos en peligru o amenaza d'estinción.^[4] Los vastos montes y pacionales tamién inclúin especies úniques de plantes. El parque Yellowstone ye'l llugar más estensu cola megafauna más famosa nos Estaos Xuníos continentales. Osos grizzly, llobus, menaes de bisontes y alces pastien llibremente y viven nel parque. El fatáu de bisontes del Yellowstone Park ye'l fatáu de bisontes más grande y antiguu abiertu al públicu nos Estaos Xuníos.

A pesar de midíes de proteición, los quemes forestales asoceden nel parque casi tolos años, tal que el quema de Yellowstone de 1988, onde casi un terciu del parque quemóse. Yellowstone tien numberoses actividaes recreacionales, qu'inclúin alpinismu, acampaes, paseos en bote, pesca y avistamientos de la so fauna. Los caminos pavimentados aproven accesu cercanu a les árees de mayor actividá xeotérmica, según a dalgunos de los llagos y tabayones. Mientres l'iviernu, de cutiu los visitantes apuerten al parque con paseos empuestos nos que s'usen vehículos pa la nieve o motonieve.

1. ↑ «Yellowstone, the First National Park».
2. ↑ U.S. Statutes at Large, Vol. 17, Chap. 24, páxs. 32-33. "An Act to set apart a certain Tract of Land lying near the Head-waters of the Yellowstone River as a public Park." From The Evolution of the Conservation Movement, 1850-1920 collection. Library of Congress
3. ↑ «Kotor, Srebarna and Yellowstone are withdrawn from the list of World Heritage in danger». UNESCO press release. 5 de xunetu de 2005. http://news.bbc.co.uk/2/hi/middle_east/4653655.stm. Consultáu'l 29 de xunetu de 2011. 
4. ↑ ^{4,0 4,1 4,2} «Yellowstone Fact Sheet». National Park Service (10 d'agostu de 2006). Archiváu dende l'orixinal, el 9 de febreru de 2010. Consultáu'l 17 de xineru de 2010.
5. ↑ «National Park Service: Yellowstone, History and Culture» (inglés) (Consultáu'l 8 de mayu de 2011). Consultáu'l 20 de xineru de 2012.
6. ↑ Error de cita: La etiqueta <ref> nun ye válida; nun se conseñó testu pa les referencies nomaes acres
7. ↑ United States Geological Survey, Yellowstone Volcano Observatory: Questions About Yellowstone Volcanic History Archiváu 2011-06-30 en Wayback Machine accessed May 6, 2011
8. ↑ «Geothermal Features and How They Work». National Park Service (17 de febreru de 2007). Archiváu dende l'orixinal, el 6 d'abril de 2007. Consultáu'l 8 d'abril de 2007.
9. ↑ Schullery, Paul. «The Greater Yellowstone Ecosystem». Our Living Resources. U.S. Geological Survey. Archiváu dende l'orixinal, el 25 de setiembre de 2006. Consultáu'l 13 de marzu de 2007.