Bulan

Bulan  ☾
Full moon in the darkness of the night sky. It is patterned with a mix of light-tone regions and darker, irregular blotches, and scattered with varying sizes of impact craters, circles surrounded by out-thrown rays of bright ejecta.
Bulan purnama terlihat dari belahan utara Bumi
Pangaranan
Nama alternatifWulan, Candra, Lunar
Ciri-ciri orbit
Perigee 363.295 km
(0,0024 AU)
Apogee405.503 km
(0,0027 AU)
Sumbu semi-mayor 384.399 km
(0,00257 AU)[1]
Eksentrisitas 0,0549[1]
Periode orbit 27,321582 h (27 d 7 h 43,1 min[1])
Periode sinodis 29,530589 h (29 d 12 h 44 min 2,9 s)
Kecepatan orbit rata-rata 1,022 km/s
Inklinasi 5,145° ke ekliptika[2] (antara 18,29° dan 28,58° ke khatulistiwa Bumi)[1]
Bujur node menaik Mundur satu revolusi dalam 18,6 tahun
Argumen perigee Maju satu revolusi dalam 8,85 tahun
Satelit bagi Bumi
Ciri-ciri fisik
Jari-jari rata-rata 1.737,10 km (0,273 Bumi)[1][3]
Jari-jari khatulistiwa 1.738,14 km (0,273 Bumi)[3]
Jari-jari kutub 1.735,97 km (0,273 Bumi)[3]
Kepepatan 0,00125
Keliling khatulistiwa 10.921 km (khatulistiwa)
Luas permukaan 3,793×107 km2 (0,074 Bumi)
Volume 2,1958×1010 km3 (0,020 Bumi)
Massa 7,3477×1022 kg (0,012300 Bumi[1])
Massa jenis rata-rata 3,3464 g/cm3[1]
Gravitasi permukaan di khatulistiwa1,622 m/s2 (0,1654 g)
Kecepatan lepas2,38 km/s
Hari sideris 27,321582 h (sinkron)
Kecepatan rotasi 4,627 m/s
Kemiringan sumbu 1,5424° (ke ekliptika)
6,687° (ke bidang orbit)[2]
Albedo0,136[4]
Suhu permukaan
   Khatulistiwa
   85°N[5]
minrata-ratamaks
-173º C-53º C116º C
-203 °C-143º C-43º C
Magnitudo tampak −2,5 sampai −12,9[lower-alpha 1]
−12,74 (rata-rata bulan purnama)[3]
Diameter sudut 29,3 sampai 34,1 menit busur[3][lower-alpha 2]
Atmosfer[6]
Tekanan permukaan 10−7 Pa (siang)
10−10 Pa (malam)[lower-alpha 3]
Komposisi Ar, He, Na, K, H, Rn
Bulan bawarna habang wan jingga, tajanak matan Bumi pas garaha, wayah Bumi baandak di antara Bulan wan Matahari

Bulan (simbol: ☾) adalah satelit alami Bumi sabubutingannya[lower-alpha 4][7] wan adalah satilit pangganalnya kalima dalam Tata Surya. Bulan jua adalah satelit alami pangganalnya di Tata Surya maumpat ukuran planet nang di urbitnya,[lower-alpha 5] lawan diamitir 27%, kakajalan 60%, wan massa181 (1.23%) matan Bumi. Di antara satilit alami lainnya, Bulan adalah satilit pangajalnya kadua imbah Io, satilit Yupiter.

Bulan baandak di rotasi sinkron lawan Bumi, nang rancak maampaiakan higa nang sama di Bumi, lawan higa parak ditandai ulih mare pulkanik kadap nang tadapat di antara dataran tinggi karak nang tarang wan kawah tubrukan nang manungkung. Bulan adalah banda langit nang panarangnya imbah Matahari. Saupama Bulan kaya liwar putih wan tarang, pamukaan Bulan sabujurnya kadap, lawan tingkat katarangan nang sadikit labih tinggi matan aspal incir. Matan jaman kunu, andaknya nang manungkung di langit wan pasanya nang taatur sudah mampangaruhi banyak budaya, tamasuk basa, pananggalan, sani, wan mitulugi. Pangaruh gravitasi Bulan maulah tajadinya pasang surut di lautan wan pamanjangan waktu wayah hari di Bumi. Intang orbit Bulan matan Bumi wayah ngini adalah kikira talu puluh kali matan diamitir Bumi, nang maulah ukuran Bulan nang cungul di langit parak sama ganal lawan ukuran Matahari, jadi mambada'i Bulan gasan manukupi Matahari wan maulah tajadinya garaha matahari hibak. Intang linear Bulan matan Bumi wayah ngini banaik lawan laju 3.82±0.07 cm satahun, saupama laju ngini kada kunstan.[8]

Bulan dikikiraakan tabantuk kikira 4,5 miliar tahun nang lalu, kada lawas imbah pabantukan Bumi. Saupama tadapat sajumlah hipotesis manganai asal-muasal Bulan, hiputisis nang paling ditarima wayah ngini manjalasakan bahua Bulan tabantuk matan rarapaian nang takulayak imbah sabuah banda langit saukuran Mars baranjahan lawan Bumi.

Bulan adalah sabubutingannya banda langit salain Bumi nang sudah didarati ulih manusia. Parugram Luna Uni Soviet adalah wahana panambaian nang sampai ka Bulan lawan kapal tarabang ruang angkasa nirawak wayah tahun 1959; parugram Apollo NASA Amirika Sarikat adalah misi luar angkasa baawak sabubutingannya nang sudah sampai ka Bulan sampai wayah ngini, dimulai lawan palungsuran misi baawak Apollo 8 nang maurbit Bulan wayah tahun 1968, wan diumpati ulih anam misi pandaratan baawak antara tahun 1969 wan 1972, nang pamulaan adalah Apollo 11. Misi ngini bulik ka Bumi mambawa 380 kg batuan Bulan, nang dipakai gasan mangambangakan pamahaman giulugi manganai asal-muasal, pambantukan satruktur dalam, wan sajarah giulugi Bulan.

Imbah misi Apollo 17 wayah 1972, Bulan wastu disinggahi ulih kapal tarabang ruang angkasa nirawak. Misi-misi ngitu rancaknya adalah misi urbit; matan tahun 2004, Japang, Tiongkok, India, Amirika Sarikat, wan Badan Luar Angkasa Irupa sudah malungsurakan wahana pangurbit Bulan, nang umpat basumbangsih tahadap panamuan is banyu di kawah kutup Bulan. Imbah Apollo, dua nagara jua sudah mangirimakan misi rover ka Bulan, misi Lunokhod Soviet pahabisan pas tahun 1973, wan misi basambungan Chang'e 3 RRC, nang malungsurakan rover Yutu wayah tanggal 14 Disimbir 2013.

Misi baawak ka Bulan wayah masa hadapan sudah dirancanaakan ulih banyak nagara, baik nang didanai ulih pamarintah atawa swasta. Di bawah Pajanjian Luar Angkasa, Bulan tatap bibas dijalajahi ulih sabarataan nagara gasan tujuan damai.

  1. ^ a b c d e f g Kasalahan pangutipan: Tag <ref> tidak sah; tidak ditemukan teks untuk ref bernama W06
  2. ^ a b Kasalahan pangutipan: Tag <ref> tidak sah; tidak ditemukan teks untuk ref bernama Lang2011
  3. ^ a b c d e Kasalahan pangutipan: Tag <ref> tidak sah; tidak ditemukan teks untuk ref bernama NSSDC
  4. ^ Kasalahan pangutipan: Tag <ref> tidak sah; tidak ditemukan teks untuk ref bernama Saari
  5. ^ Kasalahan pangutipan: Tag <ref> tidak sah; tidak ditemukan teks untuk ref bernama Vasavada1999
  6. ^ Kasalahan pangutipan: Tag <ref> tidak sah; tidak ditemukan teks untuk ref bernama L06
  7. ^ Kasalahan pangutipan: Tag <ref> tidak sah; tidak ditemukan teks untuk ref bernama Morais2002
  8. ^ "Archive copy" (PDF). Diarsipkan dari versi asli (PDF) tanggal 2014-03-27. Diakses tanggal 2021-04-04. 


Kasalahan pangutipan: Ditemukan tag <ref> untuk kelompok bernama "lower-alpha", tapi tidak ditemukan tag <references group="lower-alpha"/> yang berkaitan


From Wikipedia, the free encyclopedia · View on Wikipedia

Developed by Tubidy