Reizh pe jener | paotr |
---|---|
Bro ar geodedouriezh | Dugelezh Milano |
Anv e yezh-vamm an den | Michelangelo Merisi da Caravaggio |
Anv ganedigezh | Michelangelo Merisi |
Anv-bihan | Michelangelo |
Anv-familh | Merisi |
Anv | Michel-Ange de Caravage |
Deiziad ganedigezh | 29 Gwe 1571 |
Lec'h ganedigezh | Milano |
Deiziad ar marv | 18 Gou 1610, 1610 |
Lec'h ar marv | Porto Ercole |
Lec'h douaridigezh | Porto Ercole |
Tad | Fermo Merixio |
Mamm | Lucia Aratori |
Pried | talvoud ebet |
Yezhoù komzet pe skrivet | italianeg |
Micher | livour |
Tachenn labour | livouriezh |
Bet studier da | Simone Peterzano |
Strollad etnek | Italians |
Relijion | Katoligiezh |
Sponsor | Francesco Maria del Monte |
Luskad | Baroque, Enepdisivouderezh |
Tachenn | genre painting, religious painting, Divuhez |
Prizioù resevet | Sovereign Military Order of Malta |
Deskrivet en URL | https://www.caravaggio.org, http://digital.ub.uni-duesseldorf.de/ihd/content/pageview/3674635, http://library.aur.edu/cgi-bin/koha/opac-authoritiesdetail.pl?marc=1&authid=57155 |
Statud e wirioù aozer | Ar gwirioù aozer ne dalvezont ket ken |
Teuliad arzour e | Frick Art Research Library |
Critical catalogue | Caravaggio Studies |
Roll elfennoù | Mirdi brezhonek Caravaggio |
Michelangelo Merisi da Caravaggio (Milano, 29 a viz Gwengolo 1571 – Porto Ercole[1], 18 a viz Gouere 1610), anavezet gwelloc'h evel Caravaggio, a oa ul livour italian.
Unan eus livourien ar skol naturelouriezh italian eo, enebet ouzh ar skol ardaouegezh a rene war ar XVIvet kantved.
Adnevezet en deus an arz en e amzer ha kontet eo da vezañ unan eus ar c'hentañ arzourien al luskad barok.
Brudet eo al livour koulz abalamour d'e arz ha d'e vuhez. Adalek 1600 e oa brudet e Roma evel un arzour dornet-kaer. Diwar neuze ne vankas ket al labour dezhañ, nemet ar berzh a rae a save d'e benn.
Bet eo un den feuls, brusk, hoalus ha dañjerus, enebour d'an urzh, a veze armet, a ouie en em gannañ, hag a lazhas ouzhpenn un den. Kraouiet e voe meur a wech peogwir e nac'he pourmen dizarm e straedoù Roma, goude ma oa difennet.
Ur pennad diwar e benn e 1604 a ziskleir e zoare-bevañ tri bloaz a-raok, a gont « en devoa labouret e-pad pemzektez hag e oa aet da gantren, miz pe zaou, e gleze gantañ ouzh e gostez, ur mevel ouzh e heul, eus an eil sal-dañs d'eben, prest da glask kann pe tabut, ken ne veze ket aes kaout afer outañ. »[2]
E 1606 e rankas tec'hel eus Roma, pa oa klask warnañ abalamour m'en devoa lazhet un den en doa bet kann outañ.
E 1608 edo e Malta, ma'z eas en Urzh Malta, desket ma oa madik war ar relijion, met ne chomas nemet tri miz enni, taolet e voe er-maez anezhi dre m'en devoa lazhet ur c'hamarad eus an Urzh.
Neuze ez eas da Napoli e 1609, ma voe klasket e lazhañ, trawalc'h a enebourien en devoa evit se, hag ac'haleno da Sikilia, ma ne reas nemet gounit enebourien nevez ken na varvas e 1610.
Ilizoù nevez ha palezioù ec'hon a veze savet e Roma war-dro dibenn ar XVIvet kantved ha deroù ar XVIIvet kantved, hag ezhomm a oa livadurioù. Edo an Iliz gant an Enepdisivouderezh, ha klask a oa war-lerc'h ur gwir arz relijiel ac'h aje a-enep ar brotestantiezh, hag evit se ne seblante ket dereat ken an doareoù-micher kozh (re an ardaouegezh), a bade abaoe kant vloaz, hag a gaved artifisiel.
Caravaggio a zegase nevezenti gant e naturalouriezh, un doare-ober savet diwar pizhsellout hag implij chiaroscuro, eleze sklêrijenn ha teñvalijenn.
Brud ha levezon en doe Caravaggio en e vuhez, hogen ankounac'haet e voe er c'hantvedoù war-lerch e dremenvan. Ret e voe gortoz an XXvet kantved evit dizoleiñ pegen kreñv en doa levezonet arz ar C'hornôg. Koulskoude eo bras e levezon war an doare-livañ nevez a zeuas war-lerc'h an ardaouegezh, ar barocco. Andre Berne-Joffroy, sekretour Paul Valéry, a lavare diwar e benn : « Pezh a grog gant labour Caravaggio n'eo nemet al livouriezh vodern. »[3]