Madrid

Madrid
Grad
Mozaik Madrida
Grb
Država	Španija
Autonomna zajednica	Zajednica Madrida
Nadmorska visina	657 m
Površina	604,45 km2
Stanovništvo	3,280,782 (2022)
Gradonačelnik	José Luis Martínez-Almeida (PP)
Vremenska zona	UTC+1
Poštanski broj	28001–28080
Pozivni broj	+34 91
Veb-sajt: madrid.es

Madrid je glavni i najveći grad Španije.^[1] Nalazi se u centralnom dijelu zemlje (40°25′ N 3°45′ W). Prema podacima iz 2015. godine, u užem dijelu grada živi oko 3,2 miliona stanovnika (Madrileni, prema špan. "madrileños") dok u široj regiji, unutar metropolitanskog područja grada živi oko 6,5 miliona stanovnika. Time je Madrid nakon Londona i Berlina treći najveći grad Evropske unije. Također je glavni grad provincije i istoimene autonomne regije.

Madrid je važan nacionalni i internacionalni trgovački i finansijski centar, čija se ekonomska snaga ogleda u njegovim širokim i prostranim avenijama i bulevarima. Grad je osim toga političko, upravno i kulturno središte Španije, u kojem je sjedište španske vlade, a ovdje rezidiraju i španski kralj, te katolički biskup. Madrid je i važan akademski centar sa šest univerziteta, brojnim naučnim institutima, visokim i višim školama, te akademijama, a ovdje se nalaze i brojni muzeji (npr. Muzej Prado), teatri i ostale kulturne nacionalne i internacionalne institucije.

Madrid leži na rijeci Manzanares u središnjem dijelu Iberijskog poluostrva. Glavni grad kako Španije (gotovo bez prekida od 1561.) tako i okolne autonomne zajednice Madrid (od 1983.),^[2] također je politički, ekonomski i kulturni centar zemlje.^[3] Grad se nalazi na uzvišenoj ravnici oko 300 km od najbliže lokacije uz more.^[4] Klimu Madrida karakterišu topla ljeta i hladne zime.

Madridska urbana aglomeracija ima drugi najveći BDP ^[5] u Evropskoj uniji i njen uticaj u politici, obrazovanju, zabavi, životnoj sredini, medijima, modi, nauci, kulturi i umjetnosti doprinosi njenom statusu jednog od glavnih svjetskih gradova.^[6][7] Zbog svoje ekonomske proizvodnje, visokog životnog standarda i veličine tržišta, Madrid se smatra glavnim finansijskim centrom ^[8] i vodećim ekonomskim središtem Iberijskog poluostrva i južne Evrope.^[9][10] Metropolitansko područje ugošćuje velike španske kompanije kao što su Telefónica, Iberia, BBVA i FCC.^[2] Koncentriše većinu bankarskih operacija u zemlji i to je grad španskog govornog područja koji generiše najveći broj web stranica.^[2] Što se tiče inovacija, Madrid je rangiran na 19. mjestu u svijetu i 7. u Evropi od 500 gradova, u godišnjem indeksu Innovation Cities Index analitičara 2022-2023, koji je objavio 2ThinkNow.^[11]

1. ^ "Madrid | History, Population, Climate, & Facts | Britannica". www.britannica.com (jezik: engleski). 23. 5. 2023. Pristupljeno 16. 6. 2023.
2. ^ ^{a b c} Moreno-Fernández 2020. harv error: no target: CITEREFMoreno-Fernández2020 (help)
3. ^ "Madrid". Encyclopædia Britannica. Arhivirano s originala, 12. 5. 2021. Pristupljeno 21. 6. 2016.
4. ^ "Distance Madrid, Comunidad-de-Madrid, ESP → Valencia, Comunidad-Valenciana, ESP - Air line, driving route, midpoint". Distance.to. Arhivirano s originala, 24. 12. 2021. Pristupljeno 24. 12. 2021.
5. ^ "Global city GDP rankings 2008–2025". Pricewaterhouse Coopers. Arhivirano s originala, 4. 5. 2011. Pristupljeno 20. 11. 2009.
6. ^ Globalization and World Cities (GaWC) Study Group and Network, Loughborough University. "The World According to GaWC 2010". Arhivirano s originala, 2. 2. 2013. Pristupljeno 12. 2. 2016.
7. ^ "Global Power City Index 2009" (PDF). Arhivirano (PDF) s originala, 29. 6. 2014. Pristupljeno 14. 4. 2011.
8. ^ "Global Financial Centers Index". Arhivirano s originala, 21. 9. 2020. Pristupljeno 24. 11. 2019.
9. ^ "Worldwide Centers of Commerce Index" (PDF). Arhivirano (PDF) s originala, 4. 5. 2012. Pristupljeno 3. 9. 2012.
10. ^ "Global Power City Index" (PDF). Arhivirano (PDF) s originala, 29. 6. 2014. Pristupljeno 3. 9. 2012.
11. ^ "2ThinkNow Innovation Cities Global 500 Index". innovation-cities.com. 2ThinkNow. april 2023. Pristupljeno 11. 4. 2023.