Male planete

Prema Međunarodnoj astronomskoj uniji (IAU), mala planeta je Astronomski objekt u direktnoj orbiti oko Sunca koji nije isključivo klasifikovan ni kao planeta ni kometa. Prije 2006. IAU je koristio taj termin, ali su na sastanku te godine male planete i komete reklasifikovane u patuljaste planete i mala tijela Sunčevog sistema (SSSB).^[1]

Male planete uključuju asteroide (objekte u blizini Zemlje, objekte koji presjecaju Marsovu orbitu, Asteroidni pojas i Jupiterove trojane), kao i udaljene male planete (kentaure i transneptunske objekte), od kojih se većina nalazi u Kuiperovom pojasu i raspršenom disku. Od maja 2022, postoji 1.131.201 poznati objekat, podijeljen na 611.678 numerisanih (osiguranih otkrića) i 519.523 nenumerisanih malih planeta, od kojih je samo pet službeno priznato kao patuljasta planeta.^[2]

Prva manja planeta koja je otkrivena bila je Cerera 1801, iako se u to vrijeme nazivala 'planetom' i 'asteroidom' ubrzo nakon toga; termin mala planeta nije uveden sve do 1841, a smatran je podkategorijom 'planete' do 1932.^[3] Termin planetoid se također koristi, posebno za veće, planetarne objekte poput onih koje IAU naziva patuljastim planetama od 2006.^[4][5] Historijski gledano, termini asteroid, mala planeta i planetoid bili su manje-više sinonimi.^[4][6] Ova terminologija je postala komplikovanija otkrićem brojnih manjih planeta izvan orbite Jupitera, posebno transneptunskih objekata koji se generalno ne smatraju asteroidima.^[6] Manja planeta koja se vidi kako ispušta gas može se dvojno klasifikovati i kao kometa.

Objekti se nazivaju patuljastim planetima ako je njihova vlastita gravitacija dovoljna za postizanje hidrostatičke ravnoteže i formiranje elipsoidnog oblika. Sve druge manje planete i komete nazivaju se malim tijelima Sunčevog sistema.^[1] IAU je navela da se termin mala planeta i dalje može koristiti, ali će se preferirati termin malo tijelo Sunčevog sistema.^[7] Međutim, za potrebe numerisanja i imenovanja, i dalje se koristi tradicionalna razlika između male planete i komete.

1. ^ ^{a b} Press release, IAU 2006 General Assembly: Result of the IAU Resolution votes, International Astronomical Union, August 24, 2006. Accessed May 5, 2008.
2. ^ Greška kod citiranja: Nevaljana oznaka <ref>; nije naveden tekst za reference s imenom MPC-Latest-Published-Data
3. ^ When did the asteroids become minor planets? Arhivirano 25. 8. 2009. na Wayback Machine, James L. Hilton, Astronomical Information Center, United States Naval Observatory. Accessed May 5, 2008.
4. ^ ^{a b} Planet, asteroid, minor planet: A case study in astronomical nomenclature, David W. Hughes, Brian G. Marsden, Journal of Astronomical History and Heritage 10, #1 (2007), pp. 21–30. Bibcode: 2007JAHH...10...21H
5. ^ Mike Brown, 2012. How I Killed Pluto and Why It Had It Coming
6. ^ ^{a b} "Asteroid Arhivirano 28. 10. 2009. na Wayback Machine", MSN Encarta, Microsoft. Accessed May 5, 2008. Archived 2009-11-01.
7. ^ Questions and Answers on Planets, additional information, news release IAU0603, IAU 2006 General Assembly: Result of the IAU Resolution votes, International Astronomical Union, August 24, 2006. Accessed May 8, 2008.