Pokret nesvrstanih

Ovaj članak ili neki od njegovih odlomaka nije dovoljno potkrijepljen izvorima (literatura, veb-sajtovi ili drugi izvori). Ako se pravilno ne potkrijepe pouzdanim izvorima, sporne rečenice i navodi mogli bi biti izbrisani. Pomozite Wikipediji tako što ćete navesti validne izvore putem referenci te nakon toga možete ukloniti ovaj šablon.

Pokret nesvrstanih^[1] je međunarodna organizacija više od 100 zemalja koje su smatrale sebe zvanično neujedinjene sa jednim ili protiv jednog od većih blokova. Svrha organizacije, kako je napisano u Havanskoj deklaraciji iz 1979, je da osigura ”nacionalnu nezavisnost, suverenitet, teritorijlni integritet i bezbjednost nesvrstanih zemalja u njihovoj borbi protiv imperijalizma, kolonijalizma, neokolonijalizma, aparthejda, rasizma, uključujući i cionizam i sve oblike strane agresije, okupacije, dominacije, mješanja ili hegemonije, kao i protiv blokovske politike”. Pokret nesvrstanih se fokusirao na nacionalne borbe za nezavisnost, iskorjenjivanja siromaštva, ekonomski razvoj i suprotstavljanje kolonijalizmu, imperijalizmu i neokolonijalizmu. Oni su predstavljali 55% stanovništva planete, većinu vlada na svijetu i skoro dvije trećine članica Ujedinjene nacije.

Važniji članovi su bili Jugoslavija, Indija, Egipat, Južna Afrika i povremeno Kina^[2]. Brazil nikada nije bio stalni član pokreta, ali je država dijelila mnogo ciljeva Pokreta nesvrstanih i često je slala posmatrače na konferencije Pokreta nesvrstanih. Iako je namjeravano da organizacija bude blizak savez kao i NATO i Varšavski pakt, imala je malo jedinstva i mnoge od njenih članica su bile u savezu sa jednom ili drugom velikom silom. Naprimjer, Kuba je bila u savezu sa Sovjetskim Savezom tokom Hladnog rata. Indija je mnogo godina bila u savezu sa Sovjetskim Savezom protiv Kine. Pokret se slomio zbog svojih unutrašnjih nesuglasica kada je Sovjetski Savez napao Afganistan 1979. Dok su neke države podržavale sovjetsku invaziju, ostale članice pokreta nisu uradile to.

Pokret nesvrstanih se borio da nađe smisao nakon kraja Hladnog rata. Zemlje nasljednice Jugoslavije su pokazale malo interesovanja za Pokret nesvrstanih od raspada zemlje, a 2004. Malta i Kipar su prestali da budu članice pokreta kada su stupile u Evropsku uniju, pa sada imaju status posmatrača.

1. ^ "About NAM – NAM". web.archive.org. 2019-03-23. Arhivirano s originala 23. 3. 2019. Pristupljeno 2022-01-10.CS1 održavanje: bot: nepoznat status originalnog URL-a (link)
2. ^ "NAM Members – NAM". web.archive.org. 2019-03-27. Arhivirano s originala 27. 3. 2019. Pristupljeno 2022-01-10.CS1 održavanje: bot: nepoznat status originalnog URL-a (link)