Receptori spregnuti sa G-proteinom

GPCR
Identifikatori
Simbol	7tm-1

G-protein spregnuti receptori (GPCR) – poznati i kao sedmotransmembranski domen receptori, 7TM receptori, heptaheliksni receptori, serpentinski receptori i G protein-vezani receptori (GPLR) – su velika proteinska porodica transmembranskih receptora koji reagiraju na vanćelijske molekule i aktiviraju unutrašnje puteve transdukcije signala. Krajnji rezultat te uloge je ćelijski odgovor. G protein spregnuti receptori su prisutni samo kod eukariota, uključujući kvasac, hoanoflagelate^[1] i životinje. Ligandi koji se vežu i aktiviraju ove receptore su: fotosenzitivni spojevi, mirisi, feromoni, hormoni i neurotransmiteri. Oni, po veličini, variraju od malih molekula do peptida i velikih proteina. G protein spregnuti receptori imaju učešća u mnogim bolestima i pa su zato biološka meta za preko 30% svih modernih lijekova.^[2][3] Brajan Kobilka i Robert Lefkovic‎ su 2012. dobili Nobelovu nagradu za hemiju za rad koji je bio „presudan za razumijevanje načina na koji funkcioniraju G protein spregnuti receptori“.^[4]

Postoje dva osnovna načina prijenosa signala posredstvom G protein spregnutih receptora:

• cAMP signalni put i
• fosfatidilinozitolni signalni put.^[5]

Kada se ligand veže za GPCR, izaziva konformacijsku promjenu receptora, omogućavajući mu da deluje kao faktor razmjene guanin nukleotida (GEF). Nakon vezanja liganda, GPCR može aktivirati vezani G-protein, zamjenom za njega vezanog GDP-a sa GTP-om. G proteinska α podjedinica, skupa sa vezanim GTP-om, pa tada može disocirati do β i γ podjedinica i formirati interakcije sa unutarćelijskim signalnim proteinima ili direktno sa ciljnim funkcionalnim proteinima, zavisno od tipa α podjedinice (G_αs, G_αi/o, G_αq/11, G_α12/13).^[6]:1160

1. ^ King N, Hittinger CT, Carroll SB (2003). "Evolution of key cell signaling and adhesion protein families predates animal origins". Science. 301 (5631): 361–3. doi:10.1126/science.1083853. PMID 12869759.CS1 održavanje: više imena: authors list (link)
2. ^ Filmore, David (2004). "It's a GPCR world". Modern Drug Discovery. American Chemical Society. 2004 (November): 24–28.
3. ^ Overington JP, Al-Lazikani B, Hopkins AL (2006). "How many drug targets are there?". Nat Rev Drug Discov. 5 (12): 993–6. doi:10.1038/nrd2199. PMID 17139284.CS1 održavanje: više imena: authors list (link)
4. ^ Royal Swedish Academy of Sciences (10. 10. 2012). "The Nobel Prize in Chemistry 2012 Robert J. Lefkowitz, Brian K. Kobilka". Pristupljeno 10. 10. 2012.
5. ^ Gilman A.G. (1987). "G Proteins: Transducers of Receptor-Generated Signals". Annual Review of Biochemistry. 56: 615–649. doi:10.1146/annurev.bi.56.070187.003151. PMID 3113327.
6. ^ Wettschureck N, Offermanns S (2005). "Mammalian G proteins and their cell type specific functions". Physiol. Rev. 85 (4): 1159–204. doi:10.1152/physrev.00003.2005. PMID 16183910.