Abercynon

Abercynon

Math	pentref, cymuned
Poblogaeth	6,390, 6,378
Daearyddiaeth
Sir	Rhondda Cynon Taf
Gwlad	Cymru
Arwynebedd	915.78 ha
Cyfesurynnau	51.6445°N 3.3267°W
Cod SYG	W04000678
Cod post	CF45
Gwleidyddiaeth
AC/au	Vikki Howells (Llafur)
AS/au	Beth Winter (Llafur)
Ffeiliau perthnasol ar Comin
[golygwch ar Wicidata]

Pentref a chymuned ym mwrdeistref sirol Rhondda Cynon Taf, Cymru, yw Abercynon.^[1][2] Fe'i lleolir yng Nghwm Cynon ar gymer afonydd Cynon a Thaf. Saif tua 13 milltir (21 km) i'r gogledd o Gaerdydd.

Cynrychiolir yr ardal hon yn Senedd Cymru gan Vikki Howells (Llafur)^[3] ac yn Senedd y DU gan Beth Winter (Llafur).^[4]

Ceir dwy orsaf drenau yno, un ar y rheilffordd o Gaerdydd i Aberdâr, a'r llall ar reilffordd Caerdydd-Merthyr Tudful. Abercynon oedd pen y daith reilffordd stêm gyntaf yn hanes y byd pan yrrodd Richard Trevithick injan stêm, ar 21 Chwefror 1804, a oedd yn tynnu haearn a theithwyr, o waith haearn Penydarren ym Merthyr Tudful i fasn Camlas Morgannwg yn Abercynon. Ceir cofebion i'r daith hanesyddol ym Mhenydarren ac yn Abercynon.

Mae Abercynon yn gartref i Westy'r Thorn, a ddefnyddiwyd gan Tom Jones i ymarfer ar gyfer ei berfformiadau.

1. ↑ "Rhestr o Enwau Lleoedd Safonol Cymru". Llywodraeth Cymru. 13 Hydref 2021.
2. ↑ British Place Names; adalwyd 1 Ebrill 2022
3. ↑ Gwefan Senedd Cymru
4. ↑ Gwefan Senedd y DU