Enghraifft o'r canlynol | synnwyr |
---|---|
Math | canfyddiad |
Rhan o | y pum synnwyr |
Yn cynnwys | Aroglau |
Ffeiliau perthnasol ar Gomin Wicimedia |
Arogleuo (neu arogli, gwynto; Saesneg: Olfaction) yw system y corff o dderbyn gwybodaeth am fater organig (fel bwyd), yn aml er mwyn i'r person neu'r anifail wybod a ydyw'n beryglus ai peidio. Mae'n gweithio ar y cyd gyda blasu fel arfer.[1]
Mae'n digwydd pan fo'r aroglau ('arogleuon'; hefyd: 'sawr' neu yn Ne Cymru: 'gwynt') yn ymglymu i'r derbynnwyr arogleuol (olfactory receptors) yng ngheudod y trwyn.[2] Mae'r Glomerwlws yn danfon signalau o'r derbynnwyr i'r bulbus olfactorius ble mae'n dechrau rhyngweithio gyda rhan o'r ymennydd sy'n ymweneud ag adnabod arogleuo, cof ac emosiwn.[3] Mae gan lawer o organebau sy'n byw ar y tir (ee pobl, cathod) ddwy system wahanol ar gyfer blasu ac arogleuo ond un system yn unig sydd gan y rhan fwyaf o organebau sy'n byw mewn dŵr.[4]