Brut y Brenhinedd

Brut y Brenhinedd

Brut y Brenhinedd (Peniarth 23C)
Enghraifft o'r canlynol	llawysgrif
Iaith	Cymraeg
Cysylltir gyda	Brut Dingestow
Yn cynnwys	Cyfranc Lludd a Llefelys

Brut y Brenhinedd ('Cronicl' neu 'Hanes y Brenhinoedd') yw'r teitl mwyaf cyffredin ar yr amrywiol fersiynau Cymraeg Canol o'r Historia Regum Britanniae (Lladin), llyfr enwocaf yr awdur Cambro-Normanaidd Sieffre o Fynwy (c.1100 – c.1155) a gyhoeddwyd ganddo tua'r flwyddyn 1136. 'Brut Sieffre' a fu'n bennaf gyfrifol am ymledu chwedl y Brenin Arthur ledled Ewrop yn yr Oesoedd Canol. Ffug hanes a geir yn y llyfr, a ysgrifennwyd yn Lladin, ond roedd ei ddylanwad yn aruthrol. Cafwyd sawl trosiad Cymraeg Canol diweddarach dan yr enw Brut y Brenhinedd neu Brut y Brytaniaid. Er eu bod yn seiliedig ar waith Sieffre o Fynwy ceir gwahaniaethau pwysig yn eu cynnwys a'u pwyslais ac mae hynny, ynghyd â'r ffaith eu bod ymhith y testunau Cymraeg Canol mwyaf diddorol a difyr, yn eu gosod ar wahân.