Camlas Sir Fynwy a Brycheiniog

Camlas Sir Fynwy a Brycheiniog

Math	camlas
Daearyddiaeth
Gwlad	Cymru
Cyfesurynnau	51.8241°N 3.0986°W
Statws treftadaeth	Henebion Cenedlaethol Cymru
Manylion
Ffeiliau perthnasol ar Comin
[golygwch ar Wicidata]

Camlas yn ne-ddwyrain Cymru yw Camlas Sir Fynwy a Brycheiniog (Saesneg: Monmouthshire & Brecon Canal). Mae'r rhan fwyaf ohoni ym Mharc Cenedlaethol Bannau Brycheiniog.

Roedd y gamlas yn wreiddiol yn ddwy gamlas ar wahân, Camlas Sir Fynwy o Gasnewydd i Bontymoile, gyda changen i Grymlyn, a Chamlas Brycheiniog a'r Fenni, o Bontymoile i Aberhonddu. Caewyd y gamlas ym 1962, ond mae'r rhan o Bontymoile i Aberhonddu, a rhywfaint o hen Gamlas Sir Fynwy, wedi eu hail-agor, ac mae cynlluniau i ail-agor y gweddill.

Camlas Sir Fynwy a Brycheiniog

arysgrifen Afon Wysg ac Aberhonddu Cwlfer Cored a Basn Theatr Pontydd A40 69 Lloc Brynich Dyfrbont Brynich Dyfrbont Nant Manascin B4558 Pont-y-cymer, Pencelli Dyfrbont Afon Caerfanell, Tal-y-bont ar Wysg Twnnel Ashford (375 llath) 65-68 Llociau Llangynidr (4) Dyfrbont Afon Crawnon 64 Llociau Llangynidr - Lloc Isaf B4560 Pont Llangynidr Dyfrbont Nant Cleisfer B4558 Pont Fro A4077 Pont Crucywel Dyfrbont Llangatwg Llwythfa Gilwern Dyfrbont Afon Clydach A4077 Pont Gilwern A465 Ffordd Blaenau'r Cymoedd Dyfrbont Llanwenarth, Gofilon Pont rheillffordd (dim arferedig) Llanfoist a Y Fenni Dyfrbont Nant Ochram Llwythfa Goytre Camlas Sir Frycheiniog ac Y Fenni Basn Pontnewynydd Llociau Cangen Pontnewynydd (11) Dyfrbont Afon Lwyd Basn Pont-y-moel A472 Ffordd osgoi, Pont-y-moel Camlas Sir Fynwy Pont Crown, Sebastopol Twnnel Cwmbran (87 llath) Basn Pump Cloeon Diwedd mordwyad 59-63 Pump Llociau (5) 56-58 Llociau Pontnewydd (3) 53-55 Tri Llociau (3) 49-52 Llociau Forge Hammer (4) A4051 Ffordd dros y gamlas Cwlfer 47-48 Dau Llociau (2) 87-46 Lloc Tamplin i Lloc Ty Coch (10) 37 Lloc Tyfynnon 36 Lloc Tamplin 35 Lloc Malpas 34 Lloc Gwasted Dyfrbont Nant Malpas Pont M4 Cangen Malpas Cangen Crymlyn Twnnel Barrack Hill (ar gau 1930) 1 Lloc Ystryd Melin Llwythfa Ystryd Llanarth Lloc Ystryd Crochenydd Dociau Casnewydd 2 Lloc Gwastad 3-6 Lloc Waen i Lloc Allt-yr-yn (4) 7 Lloc Cwrt-y-Mwnws Pont M4 8-21 Llociau Cefn (14) Lleoliad dyfrbont Giles llongddwyn Terfyn Pontywaun 22 Lloc Cwmcarn 23-29 Llociau Abercarn (7) 30-33 Llociau Trecelyn (4) Llwythfa Crymlyn

Ar gangen Crymlyn o'r gamlas, yng nghymuned Betws yng Nghasnewydd, mae 14 llifddor yn codi'r gamlas 51 medr mewn pellter o ddim ond 0.8 km. Adeiladwyd y llifddorau hyn ym 1799.

Mae'r trefi a phentrefi ger y gamlas yn cynnwys Aberhonddu, Talybont-ar-Wysg, Llangynidr, Llangatwg, Crughywel, Gilwern, Y Fenni, Goetre, Pont-y-pŵl, Cwmbrân a Chasnewydd.

• 
  Pont godi yn Nhal-y-bont ar Wysg
• 
  Y gamlas yn Aberhonddu