Back اوفا دايك ARZ Kleuz Offa Breton Muralla d'Offa Catalan Offův val Czech Offa's Dyke Danish Offa’s Dyke German Offa's Dyke English Muralla de Offa Spanish Offaren harresia Basque Offa's Dyke Finnish
 | |
| Math | gwrthglawdd, safle archaeolegol  |
|---|---|
| Daearyddiaeth | |
| Sir | Powys, Sir Ddinbych |
| Gwlad |  Cymru |
| Cyfesurynnau | 52.344°N 3.049°W |
| Rheolir gan | English Heritage |
 | |
| Perchnogaeth | English Heritage |
Clawdd a ffos sy'n rhedeg yn gyfochrog i'r ffin bresennol rhwng Cymru a Lloegr yw Clawdd Offa. Mae'n ymestyn o aber Afon Dyfrdwy yn y gogledd i aber Afon Hafren yn y de am 150 milltir; dyma oedd y clawdd hwyaf neu hiraf a wnaed gan ddyn yng ngorllewin Ewrop yn yr Oesoedd Canol.[1]
Mae'n debygol yr adeiladwyd ef yn ystod teyrnasiad Offa, Brenin Mersia yn yr wythfed ganrif. Yr adeg honno roedd y clawdd yn dynodi'r ffin rhwng teyrnas Powys a Mersia a hefyd, efallai, yn amddiffyn Mersia rhag ymosodiadau gan y Cymry. Nid oes sicrwydd mai Offa a gododd y clawdd; mae'n bosib fod rhan ohono yn gynharach.
Mae Clawdd Offa ar restrau Cadw ac English Heritage ac mae llwybr cyhoeddus pellter hir ar hyd y clawdd.
Mae "y tu draw i Glawdd Offa" yn cael ei ddefnyddio fel ffordd arall o ddweud "Lloegr".
- ↑ References Wales gan John May; Gwasg Prifysgol Cymru.