Back Glasgow Afrikaans ግላዝጎ Amharic Glasgow AN Glasgow ANG غلاسكو Arabic جلاسجو ARZ Glasgow AST Qlazqo Azerbaijani قلاسقو AZB Глазго Bashkir
 | |
 | |
| Math | dinas, dinas fawr, y ddinas fwyaf, lieutenancy area of Scotland  |
|---|---|
| Poblogaeth | 626,410 |
| Pennaeth llywodraeth | Philip Braat |
| Gefeilldref/i | Bethlehem, Nürnberg, Marseille, Rostov-ar-Ddon, Torino, La Habana, Lahore, Barga, Dalian, Dinas Mecsico |
| Nawddsant | Cyndeyrn |
| Daearyddiaeth | |
| Lleoliad | Yr Alban |
| Sir | Dinas Glasgow |
| Gwlad |  Yr Alban |
| Arwynebedd | 3,298 ±1 km² |
| Gerllaw | Afon Clud, River Kelvin |
| Yn ffinio gyda | Aberfoyle, De Swydd Lanark |
| Cyfesurynnau | 55.8611°N 4.25°W |
| Cod SYG | S19000510 |
| Cod OS | NS590655 |
| Cod post | G1-G80 |
| GB-GLG | |
| Pennaeth y Llywodraeth | Philip Braat |
 | |
Dinas fwya'r Alban yw Glasgow (Brythoneg: Glascou[1] Gaeleg yr Alban: Glaschu;[2] Sgoteg: Glesca)[3] a pedwaredd dinas fwyaf gwledydd Prydain o ran maint[4]. Saif ar Afon Clud yng ngorllewin iseldiroedd y wlad. Er taw Glasgow yw dinas fwyaf yr Alban, Caeredin, yr ail fwyaf, yw'r brifddinas.
Credir bod yr enw, fel llawer o leoedd eraill yn iseldiroedd yr Alban, o darddiad Brythoneg - "glas cau". Dywedir i'r ddinas dyfu ar safle mynachlog a sefydlwyd gan Sant Cyndeyrn, sydd a chysylltiad cryf gyda Llanelwy.
Sefydlwyd Prifysgol yno yn y 15g. Daeth Glasgow yn brif ganolfan y byd i'r diwydiant adeiladu llongau yn sgil y Chwyldro Diwydiannol, a daeth yn borthladd pwysig iawn hefyd, ond dirywiodd ei statws rywfaint yn ystod yr 20g. Caidd ei chyfri hefyd fel ardal a fu'n ganolfan bwysig i ddatblygiad peirianneg trwm.[5] Oherwydd hyn arferid ei galw'n "Second City of the British Empire" am ran helaeth o Oes Victoria a'r cyfnod Edwardaidd.[6]
Yn 2012 cyfrifid hi'n un o 10 o ddinasoedd trin arian mwya'r byd.[7]
- ↑ "The Brittonic language in the Old North" (PDF). tt. 91, 142. Archifwyd o'r gwreiddiol ar 2019-03-07. Cyrchwyd 2024-05-28.CS1 maint: BOT: original-url status unknown (link)
- ↑ Gwefan Ainmean-Àite na h-Alba; adalwyd 3 Hydref 2019
- ↑ "Names in Scots", Centre for the Scots Leid; adalwyd 14 Ebrill 2022
- ↑ "World Gazetteer; adalwyd 30 Rhagfyr 2012". Archifwyd o'r gwreiddiol ar 2013-02-09. Cyrchwyd 2012-12-30.
- ↑ "Glasgow Feature Page". Undiscovered Scotland. Cyrchwyd 11 Rhagfyr 2007.
- ↑ "Victorian Glasgow". BBC History. Cyrchwyd 14 Medi 2010.
- ↑ "Global Financial Centres Index 10: Glasgow Enters European Top Ten". Cyrchwyd 8 Mehefin 2012.