Llyn Tsiad

Llyn Tchad

Math	llyn caeedig
Daearyddiaeth
Gwlad	Tsiad, Camerŵn, Nigeria, Niger
Arwynebedd	1,540 km²
Uwch y môr	100 metr
Cyfesurynnau	13.099263°N 14.504635°E
Dalgylch	2,381,635 cilometr sgwâr
Statws treftadaeth	safle Ramsar, Tentative World Heritage Site, Tentative World Heritage Site, Tentative World Heritage Site
Manylion
Ffeiliau perthnasol ar Comin
[golygwch ar Wicidata]

Llyn mawr, bas yng nghanolbarth Affrica yw Llyn Tsiad (Ffrangeg: Lac Tchad, Saesneg: Lake Chad). Mae ei faint wedi amrywio'n sylweddol dros y canrifoedd ac yn dal i newid heddiw. Mae o bwys economaidd mawr yn yr ardal fel cyflenwad dŵr i tuag 20 miliwn o bobl sy'n byw yn y pedair gwlad sydd o'i gwmpas, sef Tsiad, Camerŵn, Niger a Nigeria.

Mae'n gorwedd yn bennaf yng ngorllewin eithaf Tsiad, yn ffinio ar ogledd-ddwyrain Nigeria. Afon Chari yw'r afon fwyaf sy'n llifo iddo: mae'n cyflenwi 90% o ddŵr y llyn. Ceir nifer fawr o ynysoedd bychain a banciau mwd, a cheir nifer o gorsydd ar ei lan. Mae'n llyn bas iawn - yn cyrraedd dim ond 10.5 metr (34 tr) ar ei ddyfnaf — ac felly mae ei arwynebedd yn newid yn sylweddol o dymor i dymor ac o flwyddyn i flwyddyn yn ôl y dŵr sy'n ei gyrraedd. Does dim allanfa amlwg i'w ddyfroedd, ond mae rhywfaint yn cyrraedd basnau Soro a Bodélé.

Enwir gwlad Tsiad ar ôl Llyn Tsiad. Ystyr y gair tsiad yn yr iaith leol yw "llawer o ddŵr", h.y. "llyn".