Rwbela

Rwbela

Enghraifft o'r canlynol	clefyd heintus, clefyd hysbysadwy, dosbarth o glefyd, symptom neu arwydd
Math	clefyd heintus firol, rubella virus infectious disease, clefyd
Arbenigedd meddygol	Afiechydon heintiol
Ffeiliau perthnasol ar Gomin Wicimedia

Mae rwbela (neu'r Frech Almaenig) yn haint ysgafn ac mae’n cael ei hachosi gan feirws heintus. Mae'n parhau ar gyfartaledd o ddiwrnod i dridiau. Ystyr y gair Lladin Rwbela ydy "y peth bach coch" smotiau cochion a elwir yn exanthem gan y meddyg.

Fe'i cynhwysir yn y brechlyn trifflyg MMR (sef: brech goch, clwy pennau (y dwymyn doben) a rwbela). Cynghorir merched beichiog i beidio a chael brechiad rhag rwbela tra’u bod yn feichiog. Yn aml, mae'r claf yn ei ddal heb sylwi ar hynny. Ond os yw baban yn y groth yn ei ddal, gall fod yn ddifrifol. Gall rwbela achosi niwed difrifol i olwg, clyw, calon ac ymennydd y babi.

Drwy ddiferion pitw, bach o ddŵr y mae'n ymledu, fel arfer wrth i glaf besychu a thisian ond gall y feirws hefyd fyw ar y croen neu mewn iwrein.

Plant sy'n ei ddal fel arfer. Mae'n cysgu (neu'n "inciwbeiddio") yn y corff am gyfnod o bythefnos i dair wythnos cyn i'r symptomau cael eu gweld. Mae’n achosi brech a gall chwyddo'r chwarennau ac achosi llwnc tost (dolur gwddf) a chur pen.