| Hanes Cymru |
|---|
 |
|
Cynhanes Cymru |
|
Oes y Celtiaid |
|
Cyfnod modern cynnar |
|
Teyrnasoedd |
|
Rhestr digwyddiadau |
|
Iaith |
|
Crefydd |
|
Llenyddiaeth |
|
Deddfau pwysig
|
|
Mytholeg a symbolau |
|
Hanesyddiaeth |
 WiciBrosiect Cymru |
Yn hanes Cymru, Yr Oesoedd Canol Diweddar yw'r cyfnod arhwng diwedd annibyniaeth wleidyddol y Cymry a chorfforiad Cymru i mewn i Loegr yn gyfreithiol yn 1536 ac 1542.
Ar ôl i Llywelyn Ein Llyw Olaf, Tywysog Cymru, gael ei ladd yn Nghilmeri yn 1282 daeth y wlad dan reolaeth Edward I, Brenin Lloegr yn gyfreithiol gyda Statud Rhuddlan yn 1284 ac yn symbolaidd pan wnaed ei fab yn Dywysog Cymru 1301. Adeiladodd Edward gestyll ar hyd arfordir Cymru mewn cylch haearn o gwmpas y wlad â chafodd ei fab Edward ei arwisgo yn Dywysog Cymru.
Yn y 15g cafwyd gwrthryfel Owain Glyndŵr, ond ni lwyddodd i ailsefydlu teyrnas annibynnol ond am gyfnod byr. Yn ddiweddarach yn y ganrif honno cafwyd Rhyfeloedd y Rhosynnau yn Lloegr a effeithiodd yn fawr ar Gymru. Yn 1485 ddaeth Harri Tudur i'r orsedd ar ôl curo Rhisiart III ym Mrwydr Maes Bosworth a dechreuodd cyfnod y Tuduriaid.
Roedd y Deddfau'r Cyfreithiau yng Nghymru 1536 a 1542 yn gyfrifol am gorffori Cymru i fewn i Loegr.