Komparativo (gramatika)

Komparativo estas grado de adjektivo aŭ adverbo, uzata interalie (sed ne nur) en komparaj esprimoj. En Esperanto komparativo estas formata per specialaj vortetoj pli kaj malpli:

• Amiko estas kara, sed vero pli kara (Proverbaro).
• Pli bone malfrue, ol neniam (Proverbaro).
• Via pano estas malpli freŝa, ol mia (Ekzercaro, §10)
• Li estas malpli inteligenta ol ruza (PAG, §71).

Do, komparativo estas gramatika rimedo, per kiu oni modifas adjektivon aŭ adverbon, por signifi, ke la econ esprimatan de ili posedas laŭ diversaj gradoj du komparataj objektoj aŭ personoj, aŭ ke unu sama objekto aŭ persono posedas tiun econ pli aŭ malpli ol alian komparatan econ.

Komparativon povas postuli ankaŭ aliaj, nekomparaj parolturnoj, ekz-e:

• Ju laboro pli publika, des pli granda la kritiko (Proverbaro).
• Tiom pli gaja estos la akcepto (La Batalo de l' Vivo).

En aliaj lingvoj komparativo povas esti esprimata analize aŭ sintetike. Ekzemple:

• en la angla analize (per vortoj more kaj less) kaj sintetike (per finaĵo -er, kiel en greater "pli granda");
• en la rusa analize (per vortoj более kaj менее) kaj sintetike (новый "nova" → новее "pli

nova").

En kelkaj lingvoj, kiel la latina kaj la portugala ambaŭ formoj estas eblaj por fonetikaj aŭ semantikaj kialoj, sed estas du klasoj de vortoj, tiuj kiuj faras la komparativon analize, kaj tiuj kiu faras la komparativon sintetike.