Sveda elmigrado al Usono

Vaporŝipo elirante el Göteborg, direkte al Britio kaj Ameriko (1905).
Svedaj elmigruloj amasiĝas en ŝipon. (ĉ. 1800)

Dum la sveda elmigrado al Usono de la 19-a kaj 20-a jarcentoj, proksimume 1,3 milionoj da svedoj eliris el Svedio kaj transloĝiĝis al Usono. La ankoraŭ sovaĝaj landoj de la usona okcidenta limo ŝajnis ja kiel magneto al ĉiuj kamparaj malriĉuloj el Eŭropo, sed svedan elmigradon precipe favoris pluraj aliaj elementoj. La religia persekutado praktikata de la lutera ŝtateklezio de Svedio estis ekzemple konsiderinda kaŭzo, samkiel la socia konservativismo kaj la tiel nomita "snobismo" de la sveda monarkio. Kreskanta loĝantaro kaj malsukcesaj rikoltoj pli kaj pli malbonigis vivkondiĉojn en la sveda kamparo. Tute kontraste, la unuaj svedaj elmigruloj bildigis al siaj samlandanoj mezokcidentan Amerikon kiel surteran paradizon : ili laŭdis la religian kaj politikan liberecon en Usono, kaj altestimis la eblecon de pliriĉiĝo por ĉiu laborema elmigrulo.

La sveda elmigrado al Usono spertis sian klimakson dum la jardekoj tuj post la Usona Enlanda Milito (18611865). Laŭ la usona censo de 1890, la sveda-usona loĝantaro jam nombris preskaŭ 800 000 homojn. Multaj el tiuj elmigruloj tre klasike fariĝis pioniroj, polurante kaj kultivante la vastajn herbejojn de Ameriko, dum aliaj restis en la urbegoj, precipe en Ĉikago. Junaj svedaj fraŭlinoj kutime forlasis agrikulturan laboron en la sveda kamparo por fariĝi domservistinoj en usonaj urboj. Multaj prosperaj sveddevenaj usonanoj vizitis sian patrolandon fine de la 19-a jarcento, kaj iliaj raportoj jam evidentigis diferencojn koncerne morojn inter eŭropaj kaj amerikaj svedoj : kelkaj el ili unue intencis reveni hejmen por emeritiĝi en Svedio, sed poste senreviĝis pro tio, kion ili konsideris kiel aroganta aristokratio, degradita kaj kruda laborklaso kaj manko de respekto al virinoj.

Post nedaŭra falo en la 1890-aj jaroj, elmigrado denove kreskis tiel multe, ke tio kaŭzis nacian zorgon en Svedio. Larĝa parlamenta komisiono pri elmigrado estis kreita en Svedio en 1907. Ĝi proponis sociajn kaj ekonomiajn reformojn, cele al la malpliigo de elmigrado, per la "alporto de la plej bonaj aspektoj de Ameriko al Svedio". La ĉefaj proponoj de la komisiono rapide efektiviĝis: universala virseksa voĉdonrajto, pli bonaj loĝejoj, ĝenerala ekonomia disvolviĝo kaj pli larĝa, popola edukado. La efiko de tiuj reformoj restas malfacile taksebla, ĉar la Unua mondmilito, kiu draste malpliigis transatlantikajn migradojn, komencis nur unu jaron post la eldoniĝo de la lasta volumo fare de la komisiono. Ekde la mezaj 1920-aj jaroj, jam ne plu estis masiva sveda elmigrado al Usono.


From Wikipedia, the free encyclopedia · View on Wikipedia

Developed by Tubidy