Viko

Por samtitola artikolo vidu la paĝon Viko (Katalunio).

Viko
novpaganismo
Komenco	1954 vd
v • d • r

Viko estas novpaganisma, natur-adoranta religio. Ĝi unue populariĝis en 1954 pro la priskriboj de Gerald Gardner, kiu tiutempe nomis ĝin 'Sorĉista kulto' kaj 'Sorĉistismo', kaj ties anojn la 'Wica'. Oni nuntempe nomas la praktikantojn de Viko 'vikanoj', tamen kelkaj vikanoj pli preferas la nomon 'sorĉistoj'.

Vikanoj kutime adoras Diinon (kiu estas tradicie la Triopa-Diino) kaj Dion (kiu estas tradicie la Kornhavanta-Dio), kiuj kelkfoje estas reprezentitaj kiel parto de pligranda panteisma Forto. Ofta kredo estas ke ili havas multajn specojn- ke ili povas esti multaj diversaj Dioj kaj Diinoj, sed ankoraŭ la sama Dio kaj Diino. Aliaj karakteraĵoj de Viko estas la rita uzado kaj kredo je magio, la kredo je la baza mora kodo, la Vika Sentenco, kaj la festado de ok sezono-bazitaj festoj.

Ekzistas disputo pri kio vere apartenas al Viko. Unue, la literumado de la angla vorto por la religio, 'Wicca', kredeble temis pri la tradicio de Charles Cardell (kontraŭulo kaj iama rivalo de s-ro Gardner), tamen ekde la 1960-aj jaroj la vorto temas nur pri la tradicioj kiuj devenas de tiu de Gardner kaj nun funkcias kiel 'Misteraj Religioj' (ekz. la aleksandrismanaj au gardnerismaj kovenoj). Ĉi tiuj nuntempe estas konataj en Nordameriko kiel 'Brita Tradicia Viko'. Tria uzo de la vorto, kiu populariĝis dum la lastaj kelkaj jaroj, konsideras ke Viko inkluzivas aliajn formojn de Diino-bazita sorĉismo, kiuj similas al -sed tamen estas ne apartenas al- tiuj tradicioj, inkluzivante Dianan Vikon kaj la 1734-an tradicion; pri ĉi tiuj kolektive kelkfoje estas diritaj ke ili estas specoj de 'Eklekta Viko'.

La religio baziĝis unue sur la skriboj de Gerald Gardner, sed poste ege diversiĝis en multajn specojn: gardnerismo, aleksandrismo, la feminisma diana viĉo, kaj fea tradicio inter la viroj. La plejparto de vikanoj, tamen, miksas elementojn de diversaj kutimoj de ĉirkaŭ la mondo, kio nomiĝas 'eklektika' Viko.