Abiadura

Abiadura
Formula	${\displaystyle {\boldsymbol {v}}={\frac {\mathrm {d} {\boldsymbol {r}}}{\mathrm {d} t}}}$
Formulako ikurra	${\displaystyle {\boldsymbol {v}}}$, ${\displaystyle {\boldsymbol {r}}}$ eta ${\displaystyle t}$
Ohiko ikurra	${\displaystyle {\boldsymbol {v}}}$, ${\displaystyle {\vec {v}}}$, ${\displaystyle {\boldsymbol {u}}}$, ${\displaystyle {\boldsymbol {w}}}$, ${\displaystyle {\vec {w}}}$ eta ${\displaystyle {\vec {u}}}$
Neurtzeko unitatea	metro segundoko eta kilometro orduko
Dimentsioa	${\displaystyle {\mathsf {L}}{\mathsf {T}}^{-1}}$
Aurkitzailea edo asmatzailea	Pierre Varignon

Artikulu sorta honen partea:
Mekanika klasikoa
${\displaystyle {\boldsymbol {F}}=m{\boldsymbol {a}}}$ Newtonen legeak
Historia Kronologia
Adarrak Aplikatua Dinamika Estatika Zerukoa Zinematika Medio jarraituak Zinetika Estatistikoa
Oinarriak Abiadura Azelerazioa Abiadura-modulua Bulkada D'Alembert-en printzipioa Denbora Energia potentziala zinetikoa Erreferentzia-sistema Erreferentzia-sistema inertziala Erreferentzia-sistema ez-inertziala Espazioa Indar-parea Indarra Inertzia / Inertzia-momentua Lana Lan birtuala Masa Momentua Momentu angeluarra Momentu lineala Potentzia Torkea
Zientzialariak Galileo Huygens Newton Kepler Horrocks Halley Euler d'Alembert Clairaut Lagrange Laplace Hamilton Poisson Daniel Bernoulli Johann Bernoulli Cauchy
Muinekoak Bibrazioa Desplazamendua Erreferentzia-sistema Erreferentzia-sistema inertziala Erreferentzia-sistema ez-inertziala Gorputz zurruna Eulerren ekuazioa Solido zurrunaren mekanika Grabitazio unibertsalaren legea Higidura zuzena Higidura Marruskadura-indarra Newtonen legeak Osziladore harmonikoa Moteltze(Moteltze ratio) Higiduraren ekuazioa Eulerren higiduraren legeak Itxurazko indarra Partikula planarraren higadura-mekanika Abiadura erlatiboa Higidura harmoniko sinple
Biraketa Abiadura angeluarra Abiadura tangentziala Azelerazio angeluarra Biraketa-abiadura Coriolis efektua Desplazamendua Erreferentzia-sistema Higidura zirkular Indar zentripetu Indar zentrifugo Maiztasuna Pendulua
Formulazioak Newtonen legeak Mekanika analitikoa Mekanika Lagrangiar Mekanika Hamiltoniar Mekanika Routhiar Hamilton–Jacobi ekuazioa Appellen higidura-ekuazioa Koopman–von Neumann mekanika
Kategoriak Mekanika klasikoa
i e a

Abiadura magnitude fisikoak puntu material batek norabide jakin batean denbora-unitateko duen desplazamendua adierazten du. Magnitude hau bektorea da, ${\displaystyle {\boldsymbol {v}}}$ (edo ${\displaystyle {\vec {v}}}$) sinboloaz adierazi ohi da, eta denborarekiko posizio-aldaketa adierazten du.

Analisi dimentsionalean, hauxek dira abiaduraren dimentsioak oinarrizko magnitudeen funtzioan: ${\displaystyle [{\boldsymbol {v}}]={\text{L T}}^{-1}}$. Hortaz, nazioarteko SI sisteman, abiaduraren unitatea ${\displaystyle {\text{m s}}^{-1}}$ edo ${\displaystyle {\text{m/s}}}$ da («metro segundoko» edo «metro zati segundo» irakurtzen da).

Beti ere, abiadura bektorea erreferentzia-sistema batekiko definitzen da. Hortaz, abiadura oro erlatiboa da, erreferentzia-sistema jakin bati baitagokio, erlatibitate bereziak postulatu gisa hartzen duen argiaren abiadura (${\displaystyle {\text{c}}}$) izan ezik, zeinak balio berbera duen sistema guztietan.