Amnistia Internazionala

Amnistia Internazionala
Val més encendre una espelma que maleir per sempre la foscor, Mieux vaut allumer une bougie que maudire les ténèbres, Better to light a candle than curse the darkness, Es ist besser, eine Kerze anzuzünden, als die Dunkelheit zu verfluchen eta ان تشعل شمعة خير من ان تلعن الظلام
Datuak
Izen ofiziala	Amnesty International
Mota	gobernuz kanpoko erakundea eta irabazteko asmorik gabeko erakundea
Herrialdea	Erresuma Batua
Jarduera
Kidetza	Campaign to Stop Killer Robots (en)
Kide kopurua	7.000.000 (2023)
Eskumendekoak	Amnesty International Ireland (en) , Amnesty International France (en) eta Amnesty International Brazil (en)
Agintea
Idazkari orokorra	Agnès Callamard
Egoitza nagusi	Londres
Ekonomia
Diru-sarrerak	309.000.000 € (2018)
Historia
Sorrera	1961eko maiatzaren 28a
Sortzailea	Peter Benenson
Sorlekua	Erresuma Batua
Jasotako sariak	Bakearen Nobel Saria  (1977) Bartzelonako ohorezko domina  (2003) Giza Eskubideen Nazio Batuen saria  (1978) Erasmo saria  (1976) Geuzenpenning  (1987) European Human Rights Prize  (1983) Hans Böckler Preis  (1988) Free Your Mind  (1993) Olof Palme Saria  (1991) George Polk Award  (1984) Honorary Member of the Order of Liberty Four Freedoms Award – Freedom of Speech
webgune ofiziala

Amnistia Internazionala^[1] (ingelesez: Amnesty International) edo AI, giza eskubideetan oinarritutako nazioarteko gobernuz kanpoko erakundea da, Londresen (Ingalaterra) 1961ean sortutakoa eta egoitza bertan duena. Peter Benenson abokatuak sortu zuen, "Atxilotu ahaztuak" (The Forgotten Prisoners) eta "Amnistiaren aldeko errekurtsoa" izenekin The Observer egunkari britainiarraren lehen orrialdean argitaratu zituen artikuluen eraginez.^[2] Bere helburua "giza eskubideen zapalketa saihesteko eta desagerrarazteko ekintzak egitea da, gai horren inguruko ikerketa ahalbidetzea eta eskubideak urratuta dituztenentzat justizia eskatuz."^[3] Erakundeak adierazitako misioa "pertsona bakoitzak Giza Eskubideen Aldarrikapen Unibertsalean eta giza eskubideen nazioarteko beste tresnetan jasotako giza eskubide guztiak baliatzeko mundu baten aldeko kanpaina" egitea da.^[4] Erakundeak dio hamar milioi kide eta laguntzaile baino gehiago dituela munduan zehar, 150 herrialde eta lurralde baino gehiagotan, giza eskubideen aurkako urraketarekin amaitzeko eta preso politikoen askatasuna ziurtatzeko kanpaina eginaz.^[5]

1977an Bakearen Nobel Saria jaso zuen, torturaren aurkako kanpainagatik. Nazioartean giza eskubideen alde lanean ari diren taldeen artean ezagunenetakoa da, eta borroka horren oinarriak ezartzeko orduan aitzindaria. Heriotza zigorraren kontra ere egiten du lan.^[6]

Urtero txostena argitaratzen dan AIren izenean munduan zehar giza eskubideen kontuak nola dauden laburbiltzeko. Amnnistia Internazionaleko urteroko txosten horretaz gain, beste txosten batzuk ere egiten dituzte.^[6]

Munduko hainbat estatutan lanean ari diren AIko taldeek beste estatuetako kasuez arduratzen dira eta ez haiek kokatuta dauden estatuetako kasuez. Horrela kanpotik bakarrik lor daitekeen ikuspegia lortu nahi da, bazkideen arteko gatazkak saihestuz. 1980ko hamarkadan, bere idazkari nagusia Thomas Hammarberg zen, 1990eko hamarkadan Pierre Sanéren, eta 2000ko hamarkadan Irene Khanek zuzendu zuen, 2010eko hamarkadan Salil Shettyk, eta 2021eko martxotik aurrera Agnes Callamard frantziarra dago postu horretan.^[7]

1. ↑ EIMA: Eskola-liburuetako onomastikaren, gertaera historikoen eta artelanen izenak. Zerrendak
2. ↑ (Ingelesez) Benenson, Peter. (1961). "The Forgotten Prisoners". The Observer.
3. ↑ (Ingelesez) "Amnesty International's Statute". www.amnesty.org..
4. ↑ (Ingelesez) Wong, Wendy. (2012). Internal Affairs: How the Structure of NGOs Transforms Human Rights. Cornell University Press, 84 or. ISBN 978-0-8014-5079-2. doi:10.7591/j.cttq43kj. JSTOR 10.7591/j.cttq43kj.8...
5. ↑ (Ingelesez) "Who we are". Amnesty International.
6. ↑ ^{a b} (Ingelesez) Srivastava, Swati. (2022). "Shadowing for Human Rights through Amnesty International", Hybrid Sovereignty in World Politics. Cambridge University Press, 185–228 or. ISBN 978-1-009-20445-3. doi:10.1017/9781009204453.007..
7. ↑ (Ingelesez) "About Amnesty International".. Amnesty International.