Andromeda galaxia

Andromeda galaxia
Irudi gehiago
Behaketa
Distantzia Lurretik	0,82 Mpc
Itxurazko magnitudea (V)	3,44, 4,86, 4,36, 2,094, 1,283 eta 0,984
Magnitude absolutua	−21,5
Aurkikuntza-data	964
Honen izena darama	Andromeda
Gorriranzko lerrakuntza	−0,000677
Galaxia-mota	SA(s)b
Konstelazioa	Andromeda
Abiadura erradiala	−300 km/s
Igoera zuzena	10,6847083 °
Deklinazioa	41,26875 °
Ezaugarri fisikoak
Erradioa	110.000 ly
Masa	800.000.000.000 M☉
Izendapenak
ikusi Messier katalogo: M 31 NGC sistema: NGC 224 Principal Galaxies Catalogue: PGC 2557 $12MASX J00424433+4116074 Uppsala General Catalogue: UGC 454 IRAS (en) : IRAS F00400+4059 IRAS (en) : IRAS 00400+4059 $12C 56 Two-Micron Sky Survey (en) : IRC +40013 The Revised AFGL (RAFGL) catalogue (en) : RAFGL 104 Updated Zwicky Catalog (en) : UZC J004244.3+411608 Lyon-Meudon Extragalactic Database (en) : LEDA 2557 b|>10{deg}|RXTE all-sky slew survey. Catalog of X-ray sources at |b|>10{deg} (en) : XSS J00425+4102 A catalogue of discrete sources observed at 400 Mc/s (en) : [DGW65] 4 $12MAXI J0043+412 $13FGL J0042.5+4117 $12FGL J0042.5+4114 $133 And Henry Draper katalogoa: HD 3969 General Catalogue of Trigonometric Stellar Parallaxes (en) : PLX 124 General Catalogue of Trigonometric Stellar Parallaxes (en) : PLX 124.00 PPM Star Catalogue (en) : PPM 43228 AGK3U (en) : AG+40 60 Durchmusterung (en) : BD+40 148 Catalogue of Galaxies and Clusters of Galaxies (en) : Z 535-17 Catalogue of Galaxies and Clusters of Galaxies (en) : Z 0040.0+4100

Andromeda galaxia, Messier 31, M31 edo NGC 224 bezala ere ezaguna, eta, jatorrian, Andromedaren nebulosa (ikus aurrerago), Lurretik 2,5 milioi argi urtera (770 kiloparsecs) dagoen galaxia espiral barratu bat da, baita Esne Bidetik gertuen dagoen galaxia nagusia ere.^[1] Galaxiaren izena, lurreko zerutik dator, non Andromeda konstelazioa agertzen den, aldi berean, greziar mitologian, Perseoren emazte izan zen etiopiar edo feniziar printzesaren izena jasotzen duena.

Andromeda galaxiaren masa biriala Esne Bidearenaren magnitude berdinekoa da, bilioi bat eguzki masarekin (2,0 × 10⁴² kilogramo). Bi galaxietako edozeinen masa zehaztasunez estimatzea zaila da, baina denbora luzez Andromeda galaxia Esne Bidea baino masiboagoa zela uste izan zen, %25 eta %50 arteko tarteagatik. Hori zalantzan jarri du 2018ko azterlan batek, Andromeda galaxiaren masari buruzko estimazio baxuagoa aipatu baitzuen,^[2] esne-bidearen masa altuagoa zenbatesten duen 2019ko azterlanari buruzko aurretiazko txostenekin konbinatuta.^[3][4] Andromeda galaxiak, 220.000 ly (67 kpc) inguruko diametroa du, hedadurari dagokionez, Talde Lokaleko kide handiena bihurtzen duena.

Andromeda galaxiak duen izar kopurua bilioi batean (1 × 10¹²) estimatzen da, hau da, Esne Biderako estimatutako kopuruaren bikoitza gutxi gorabehera.^[5]

Esne Bidearen eta Andromedaren galaxiek 4.000 edo 5.000 milioi urte barru talka egitea espero da,^[6] galaxia eliptiko^[7] erraldoi bat edo galaxia lentikular^[8] handi bat sortzeko bat eginez. 3,4ko itxurazko magnitudearekin, Andromeda galaxia Messier objektu^[9] distiratsuenen artean dago, Lurretik begi hutsez ilargirik gabeko gauetan ikusgarri bihurtzen duena,^[10] baita argi-kutsadura moderatua duten guneetatik ikusten denean ere.

1. ↑ Ribas, Ignasi; Jordi, Carme; Vilardell, Francesc; Fitzpatrick, Edward L.; Hilditch, Ron W.; Guinan, Edward F.. (2005-11-30). «First Determination of the Distance and Fundamental Properties of an Eclipsing Binary in the Andromeda Galaxy» The Astrophysical Journal 635 (1): L37–L40.  doi:10.1086/499161. ISSN 0004-637X. (Noiz kontsultatua: 2021-05-28).
2. ↑ Kafle, Prajwal R; Sharma, Sanjib; Lewis, Geraint F; Robotham, Aaron S G; Driver, Simon P. (2018-01-10). «The need for speed: escape velocity and dynamical mass measurements of the Andromeda galaxy» Monthly Notices of the Royal Astronomical Society 475 (3): 4043–4054.  doi:10.1093/mnras/sty082. ISSN 0035-8711. (Noiz kontsultatua: 2021-05-28).
3. ↑ (Ingelesez) Milky Way tips the scales at 1.5 trillion solar masses – Astronomy Now. (Noiz kontsultatua: 2021-05-28).
4. ↑ Castelvecchi, Davide. (2016-09-14). «Detailed map shows Milky Way is bigger than we thought» Nature 537 (7621): 459–459.  doi:10.1038/nature.2016.20591. ISSN 0028-0836. (Noiz kontsultatua: 2021-05-28).
5. ↑ Peñarrubia, Jorge; Ma, Yin-Zhe; Walker, Matthew G.; McConnachie, Alan. (2014-07-29). «A dynamical model of the local cosmic expansion» Monthly Notices of the Royal Astronomical Society 443 (3): 2204–2222.  doi:10.1093/mnras/stu879. ISSN 1365-2966. (Noiz kontsultatua: 2021-05-28).
6. ↑ Schiavi, Riccardo; Capuzzo-Dolcetta, Roberto; Arca-Sedda, Manuel; Spera, Mario. (2020-10). «Future merger of the Milky Way with the Andromeda galaxy and the fate of their supermassive black holes» Astronomy & Astrophysics 642: A30.  doi:10.1051/0004-6361/202038674. ISSN 0004-6361. (Noiz kontsultatua: 2021-05-28).
7. ↑ Cowen, R.. (1995-01-07). «Hubble Telescope Eyes a Milky Way Squirt» Science News 147 (1): 5.  doi:10.2307/3979069. ISSN 0036-8423. (Noiz kontsultatua: 2021-05-28).
8. ↑ Ueda, Junko; Iono, Daisuke; Yun, Min S.; Crocker, Alison F.; Narayanan, Desika; Komugi, Shinya; Espada, Daniel; Hatsukade, Bunyo et al.. (2014-08-12). «COLD MOLECULAR GAS IN MERGER REMNANTS. I. FORMATION OF MOLECULAR GAS DISKS» The Astrophysical Journal Supplement Series 214 (1): 1.  doi:10.1088/0067-0049/214/1/1. ISSN 1538-4365. (Noiz kontsultatua: 2021-05-28).
9. ↑ «Apparent Magnitude – Visual Magnitude» Encyclopedia of Color Science and Technology (Springer New York): 31–31. 2016 ISBN 978-1-4419-8070-0. (Noiz kontsultatua: 2021-05-28).
10. ↑ (Ingelesez) «M 31, M 32 & M 110» Messier Objects Mobile -- Charts, Maps & Photos 2016-10-15 (Noiz kontsultatua: 2021-05-28).