Angkor Wat

Angkor Wat
អង្គរវត្ត
UNESCOren gizateriaren ondarea
Angkor Angkor
Irudi gehiago
Kokapena
Estatu burujabe	Kanbodia
Province of Cambodia	Siem Reap Province
Koordenatuak	13°24′45″N 103°52′00″E / 13.4125°N 103.8667°E / 13.4125; 103.8667
Altitudea	65 m, itsas mailaren gainetik
Historia eta erabilera
Irekiera	XII. mendea
Erlijioa	hinduismoa
Arkitektura
Estiloa	Khmer arkitektura dravidiar arkitektura
Gizateriaren ondarea
Erreferentzia	668-001
Eskualdea[I]	Asia eta Ozeania
Izen-ematea	bilkura)
↑ UNESCOk egindako sailkapenaren arabera

Angkor Wat (khmereraz: អង្គរវត្ត) Kanbodian dagoen XII. mendeko tenplu hinduista eta ondoren budista da, antzinako Angkor hiriburuan eraikia eta munduko monumentu erlijiosorik handientzat jotzen dena (1.626.000 m²)^[1]. Tenplua Suryavarman II.a Khmer erregeak eraiki zuen Yasodharapuran (khmereraz: យសោធរបុរៈ, gaur egungo Angkor), Khmer inperioaren hiruburuan, estatuko tenplu garrantzitsuena izateko helburuarekin eta, ondoren, bere mausoleoa. Aurreko agintariak Shivaistak ziren, baina Angkor Waten pertsonaia garrantzitsuena Vishnu da^[2]. Angkor gunean dauden tenpluetatik egoera onena duena da, eta horregatik denboran zehar aktibitate erlijioso garrantzitsua izan du, lehenengo hinduentzat eta, ondoren, budismoarentzat. Tenpluak khmer arkitekturaren garairik loriatsuenaren adibide gorena da. Kanbodiako ikur bilakatu da, Kanbodiako banderan agertzeraino, eta herrialdeko atrakzio turistiko nagusia da.

Angkor Watek khmer arkitekturako bi oinarrizko planoak ditu bere baitan: galeriadun tenplua eta mendi-tenplua, dravidiar arkitekturan oinarritua, Jagati bezalako elementu garrantzitsuekin. Meru mendiaren errepresentazioa litzateke, mitologia hinduan deven etxea: kanpoko babes erreten batez inguratuta lehenengo harresiak ditu, guztira 3,6 kilometroko perimetroarekin. Bere barruan hiru galeria laukizuzen daude, bakoitza bestea baino garaiago. Tenpluaren zentroan dorre-kinkunzio bat dago. Angkorreko beste tenpluak ez bezala, Angkor Wat mendebaldera orientatua dago. Berezitasun honen inguruan eztabaida handia dago gaur egun. Tenpluak duen harmonia arkitektonikoa, behe-erliebe eta hormetan dauden devata kopuru izugarria dela eta, admirazio handia sortzen du.

UNESCOk, Gizateriaren Ondare izendatu zituen 1992an^[3], Angkor sailkapenaren barnean.

1. ↑ (Ingelesez) Largest religious structure. Guinness World Records (Noiz kontsultatua: 2016-04-29).
2. ↑ (Ingelesez) Angkor Vat. (Noiz kontsultatua: 2010-01-03).
3. ↑ Ane Irazabal. (2015-12-26). «Zuhaitzen sustraiek jandako hiria» Ortzadar (Noticias de Álava): 6. (Noiz kontsultatua: 2020-01-26).