Azafrai

Azafrai
Irudi gehiago
Sailkapen zientifikoa
Erreinua	Plantae
Ordena	Asparagales
Familia	Iridaceae
Generoa	Crocus
Espeziea	Crocus sativus L.

Azafraia (Crocus sativus) iridazeoen familiako landare belarkara da, hosto estuak eta lore morexkak ditu. Jatorriz ekialdekoa da, baina antzinatik landatu da Europan. Landare honetatik ateratzen da azafrai izeneko espezia, sukaldaritzan oso aintzat hartua. Landatuta, more koloreko lorearen 2,5 - 3,5 cm-ko hiru estigma gorriak hautatu, erauzi eta deshidratatuz erdiesten da. Espeziarik garestiena da, bera ekoizteko egin behar den lanagatik ez ezik, elikagaiei berdingabeko zaporea eta hori kolore bizia emateko duen gaitasun paregabeagatik ere. Grezian edo inguruetan landu zen, seguruenik, Brontze Aroan. Gero, K.a. 500 urte baino lehen iritsi zen Kaxmirra. Erdi Aroan arabiarrek Hispaniara eta Gurutzatuek Frantzia eta Ingalaterrara eraman zuten. Izena arabierazko hitzetik dator eta harizpi esan nahi du. Gaur egun, ekoizle eta esportatzaile nagusiak Iran eta Espainia dira. Euskal Herrian arrozki, arrain-zopa (ttoroa) eta postre batzuk moldatzen dira azafraiz. Kontsumitzaileak, dendan, 5 – 10 euro ordaindu beharko ditu gramoko.^{[1][2][3][4][5]}

1. ↑ Agirre, Edorta. (2022). Amantala ta mantela. Pamiela, 162 eta hurr. or. ISBN 978 84 9172 259 5..
2. ↑ Agirre, Edorta. (2014). «Elikadura Hiztegi Entziklopedikoa» calameo.com (Noiz kontsultatua: 2019-01-05).
3. ↑ Arantza, Lorenzo; Uranga, Ane Miren. «Espeziak eta gozagarriak» Zientzia.eus (Noiz kontsultatua: 2023-03-14).
4. ↑ Lorenzo, Arantza. «Espezia eta usain belarrak» Berria (Noiz kontsultatua: 2023-03-14).
5. ↑ Espeziak eta gozagarriak, zapore ukitu bat gure mahaian | Consumer. 2002-11-06 (Noiz kontsultatua: 2023-03-14).