Deflazio

Ekonomian, deflazioa prezioen gutxitze jarraitu eta orokorra da. Aurkako terminoa inflazioa da; prezioen igotze jarraitu eta orokorra, alegia. Oro har, ekonomiako krisialdi eta atzeraldietan gertatzen da deflazioa, kontsumoaren eta inbertsioaren atzerakadak prezioen beherakada dakarrenean.

Ondasun eta zerbitzuen prezioen gainbehera orokorra da, gutxienez denboran sei hilez luzatzen dena. Horregatik, tarteka sektore jakin batean ematen diren prezioen jaitsierak ez dira deflaziotzat hartzen. Prezioak jaistea ez da albiste positiboa. Izan ere, herritarrek diru gutxiago xahutuko dute, besteak beste, oinarrizko erosketak egiterakoan. Gainera, beherako joera denboran luzatuz gero, testuinguru ekonomikoak okerrera egingo du^[1].

Jendeak merkeago erosteko itxaroten badu, eskaera-kopuruak behera egingo du; eskaerak gutxituta, enpresek gutxiago ekoiztuko dute eta, ondorioz, galerak izango dituzte eta irabaziak izan beharrean; horrek soldatak jaistea eta kaleratzeak ugaritzea ekarriko du, baita langabezia-tasak gora egitea ere.

Gurpil zoroa ez da hor amaitzen. Kontsumoaren beherakadarekin batera BEZa ere jaitsiko da, hau da, diru gutxiago bilduko da zergen bitartez eta, beraz, administrazioek baliabide gutxiago izango dituzte gastu publikoan inbertitzeko.

2014ko irailean, deflazio hotsek indarra hartu zuten Hego Euskal Herrian, izan ere, inflazioa -%0,4ra jaitsi zen. Erregaiaren gaineko osasunerako zentimoa desagertzeak are gehiago jaitsarazi zituen prezioak Nafarroan: -% 0,8^[2].

Ekonomialariek, oro har, uste dute bat-bateko deflazio-shock bat arazo bat dela ekonomia moderno batean, zorraren benetako balioa handitzen duelako, batez ere, deflazioa ustekabekoa bada. Deflazioak atzeraldiak areagotu, eta deflazio-espiral bat ere eragin ditzake^{[3][4][5][6][7][8][9]}.

Ekonomialari batzuen ustez, deflazio-aldi luzeak ekonomia baten aurrerapen teknologikoaren azpian dagoenarekin erlazionatuta daude; izan ere, produktibitatea handitzen den heinean (FPG) ―ingelesez (TFP)―, ondasunen kostua murriztu egiten da^[10].

Deflazioa, normalean, eskaintza handia denean gertatzen da (gehiegizko produkzioa gertatzen denean), eskaria txikia denean (kontsumoa murrizten denean) edo diru-eskaintza gutxitzen denean (batzuetan, arduragabekeriaz egindako inbertsioaren ondorioz sortutako uzkurdurari edo kreditu-murrizketaren ondorioz) edo ekonomiaren kapital-irteera garbi batengatik^[11]. Lehia gehiegi eta merkatuaren kontzentrazio gutxiegiren ondorioz ere gerta daiteke^[12]

1. ↑ «Zer da deflazioa?», EiTB, 2014-09-04
2. ↑ Miren Garate, «Deflazio hotsek indarra hartu dute: Hegoaldean inflazioa -%0,4ra jaitsi da», Berria, 2014-09-13
3. ↑ Harry Wallop, Harry Wallop. (18 November 2008). «Deflation: why it is dangerous» The Daily Telegraph.
4. ↑ «The Economist explains: Why deflation is bad» Economist (Economist magazine) 7 Jan 2015.
5. ↑ Krugman, Paul. (2 August 2010). «Why is Deflation Bad?» The New York Times.
6. ↑ Walker, Andrew. (29 January 2016). «Is deflation such a bad thing?» BBC.
7. ↑ Thoma, Mark. «Explainer: Why is deflation so harmful?» Moneywatch (CBS).
8. ↑ Hummel, Jeffrey Rogers. "Death and Taxes, Including Inflation: the Public versus Economists" (January 2007).
9. ↑ Blanchard, O.; Dell'Ariccia, G.; Mauro, P.. (18 August 2010). «Rethinking macroeconomic policy.» Journal of Money, Credit and Banking 42 (1): 199–215.  doi:10.1111/j.1538-4616.2010.00334.x..
10. ↑ (Ingelesez) Bordo, Michael D.; Filardo, Andrew J.. (2005-11-01). Deflation in a Historical Perspective.  doi:10.2139/ssrn.860404..
11. ↑ What Causes Negative Inflation (Deflation)?. .
12. ↑ Market Models: Pure Competition, Monopolistic Competition, Oligopoly, and Pure Monopoly. .