Doctor Who

Doctor Who
Jatorria
Sortzailea(k)	Donald Wilson (en) , C. E. Webber (en) eta Sydney Newman (en)
Izenburua	Doctor Who
Jatorrizko hizkuntza	Ingeles britainiarra
Jatorrizko herrialdea	Erresuma Batua
Komisarioa	BBC
Sasoi kopurua	36, 26, 13 eta 1
Atalak	862, 826 eta 798
Banatze bidea	eskatu ahalako bideo
Honen izena darama	Doktorea
Ezaugarriak
Genero artistikoa	zientzia-fikzioa, ekintzako telesaila, abenturazko telesaila, time-travel television program (en) , telebista drama eta time-travel fiction (en)
Hizkuntza	ingelesa
Kolorea	zuri-beltzekoa
Antzezlea(k)
Sylvester McCoy (Seventh Doctor (en) ) Samuel Anderson (en) (Danny Pink (en) ) Pearl Mackie (Bill Potts (en) ) Penelope Wilton (en) (Harriet Jones (en) ) Jenna Coleman (Clara Oswald) Alex Kingston (River Song) Arthur Darvill (Rory Williams) Karen Gillan (Amy Pond) John Barrowman (Jack Harkness) Catherine Tate (Donna Nuble) Freema Agyeman (Martha Jones) Noel Clarke (Mickey Smith (en) ) Billie Piper (Rose Tyler) Elisabeth Sladen (Sarah Jane Smith) Kate O'Mara (mul) (Rani (en) ) Jon Pertwee (Third Doctor (en) ) Tom Baker (Fourth Doctor (en) ) William Hartnell (First Doctor (en) ) David Tennant (Tenth Doctor (en) , Fourteenth Doctor (en) ) Patrick Troughton (Second Doctor (en) ) Peter Capaldi (Twelfth Doctor (en) ) Jacqueline Hill (Barbara Wright (en) ) Colin Baker (mul) (Sixth Doctor (en) ) Peter Davison (Fifth Doctor (en) ) Paul McGann (Eighth Doctor (en) ) William Russell (en) (Ian Chesterton (en) ) Christopher Eccleston (Ninth Doctor (en) ) Matt Smith (aktorea) (Eleventh Doctor (en) ) Carole Ann Ford (Susan Foreman (en) ) Sarah Sutton (en) (Nyssa (en) ) Roy Skelton (en) Geoffrey Beevers Katy Manning (en) (Jo Grant (en) ) Caroline John (en) Bonnie Langford (en) Nicholas Courtney (en) (Brigadier Lethbridge-Stewart (en) ) Deborah Watling (en) Frazer Hines (en) (Jamie McCrimmon (en) ) Lalla Ward (en) (Romana (en) ) Roger Delgado (en) (The Master (Doctor Who)) Richard Hurndall (First Doctor (en) ) Nicola Bryant (en) (Peri Brown (en) ) Peter Purves (en) John Leeson (K9 (en) ) John Scott Martin (en) Anthony Ainley (The Master (Doctor Who)) David Banks (en) Michael Sheard Louise Jameson (Leela (en) ) Sophie Aldred (en) (Ace (en) ) Anneke Wills Peter Pratt (en) Mark Strickson Janet Fielding (mul) (Tegan Jovanka (en) ) John Hurt (War Doctor (en) ) Jodie Whittaker (Thirteenth Doctor (en) ) Sacha Dhawan (mul) (The Master (Doctor Who)) Alisha Bailey (en) Ncuti Gatwa (Fifteenth Doctor (en) ) Bradley Walsh (mul) (Graham O'Brien (en) ) Tosin Cole (en) (Ryan Sinclair (en) ) Mandip Gill (Yasmin Khan (en) ) John Bishop (mul) (Dan Lewis (en) ) Millie Gibson (Ruby Sunday (en) ) Matt Lucas (Nardole (en) ) [[Kategoria:Samuel Anderson (en) antzeztutako telesailak]] [[Kategoria:Penelope Wilton (en) antzeztutako telesailak]] [[Kategoria:Kate O'Mara (mul) antzeztutako telesailak]] [[Kategoria:Colin Baker (mul) antzeztutako telesailak]] [[Kategoria:William Russell (en) antzeztutako telesailak]] [[Kategoria:Sarah Sutton (en) antzeztutako telesailak]] [[Kategoria:Roy Skelton (en) antzeztutako telesailak]] [[Kategoria:Katy Manning (en) antzeztutako telesailak]] [[Kategoria:Caroline John (en) antzeztutako telesailak]] [[Kategoria:Bonnie Langford (en) antzeztutako telesailak]] [[Kategoria:Nicholas Courtney (en) antzeztutako telesailak]] [[Kategoria:Deborah Watling (en) antzeztutako telesailak]] [[Kategoria:Frazer Hines (en) antzeztutako telesailak]] [[Kategoria:Lalla Ward (en) antzeztutako telesailak]] [[Kategoria:Roger Delgado (en) antzeztutako telesailak]] [[Kategoria:Nicola Bryant (en) antzeztutako telesailak]] [[Kategoria:Peter Purves (en) antzeztutako telesailak]] [[Kategoria:John Scott Martin (en) antzeztutako telesailak]] [[Kategoria:David Banks (en) antzeztutako telesailak]] [[Kategoria:Sophie Aldred (en) antzeztutako telesailak]] [[Kategoria:Peter Pratt (en) antzeztutako telesailak]] [[Kategoria:Janet Fielding (mul) antzeztutako telesailak]] [[Kategoria:Sacha Dhawan (mul) antzeztutako telesailak]] [[Kategoria:Alisha Bailey (en) antzeztutako telesailak]] [[Kategoria:Bradley Walsh (mul) antzeztutako telesailak]] [[Kategoria:Tosin Cole (en) antzeztutako telesailak]] [[Kategoria:John Bishop (mul) antzeztutako telesailak]]
Ekoizpena
Konpainia ekoizlea	BBC
Ekoizle eragilea	Steven Moffat (en) Chris Chibnall (en) Russell T Davies
Bestelako lanak
Musikagilea	Murray Gold
Jantzi-diseinatzailea	Daphne Dare (en) Alexandra Tynan (en) James Acheson (en) Dee Robson (en) Dinah Collin Joan Ellacott (en)
Emanaldia
Jatorrizko igorlea	BBC One BBC HD (en)
Hasiera-data	1963ko azaroaren 23a
Fikzioa
ikusi Doktorea, The Master (Doctor Who), TARDIS, Dalek, Cyberman, K9 (en) , Danny Pink (en) , Rassilon (en) , Clara Oswald, Amy Pond, Rory Williams, Nardole (en) , Bill Potts (en) , Nyssa (en) eta Leela (en)
Fikzio-unibertsoa	Whoniverse (en)
Historia
Jasotako sariak	British Academy Television Award for Best Drama Series (en) Hugo Award for Best Dramatic Presentation, Short Form (en) Peabody Awards (en) British Academy Television Award for Best Drama Series (en) Hugo Award for Best Dramatic Presentation, Short Form (en) Hugo Award for Best Dramatic Presentation, Short Form (en) Hugo Award for Best Dramatic Presentation, Short Form (en) Hugo Award for Best Dramatic Presentation, Short Form (en) Hugo Award for Best Dramatic Presentation, Short Form (en) Hugo Award for Best Dramatic Presentation, Short Form (en) Peabody Awards (en) Saturn Award for Best Television Presentation (en) Hugo Award for Best Dramatic Presentation, Short Form (en) Hugo Award for Best Dramatic Presentation, Short Form (en) Hugo Award for Best Dramatic Presentation, Short Form (en) Hugo Award for Best Dramatic Presentation, Short Form (en) Hugo Award for Best Dramatic Presentation, Short Form (en)
Nominazioak	Nebula Award for Best Script (en) Hugo Award for Best Dramatic Presentation, Short Form (en) Hugo Award for Best Dramatic Presentation, Short Form (en) Hugo Award for Best Dramatic Presentation, Short Form (en) British Academy Television Award for Best Actor (en) Satellite Award for Best Actor – Television Series Drama (en) British Academy Television Award for Best Drama Series (en) Hugo Award for Best Dramatic Presentation, Short Form (en) Hugo Award for Best Dramatic Presentation, Short Form (en) Nebula Award for Best Script (en) Hugo Award for Best Dramatic Presentation, Short Form (en) Hugo Award for Best Dramatic Presentation, Short Form (en) Hugo Award for Best Dramatic Presentation, Short Form (en) Hugo Award for Best Dramatic Presentation, Short Form (en) British Academy Television Award for Best Drama Series (en)
doctorwho.tv

Doctor Who (euskaraz: «Who Doktorea») Erresuma Batuko zientzia-fikziozko telesail bat da. Sydney Newman, C. E. Webber eta Donald Wilson ekoizleek sortu zuten. Errekorren Guinness Liburuan agertzen denez "zientzia fikziozko munduko telesail luzeena eta historiako arrakastatsuena" da^[1][2].

Telesailak bi aldi edo aro izan ditu: lehena, aldi klasikoa, 1963tik 1989 arte BBC One katean aireratu zenekoa, eta bigarrena, aldi modernoa, 2005etik gaur egun arte kate berdinean aireratzen dena. Jada 1960ko hamarkadan Erresuma Batuan telesail mitikoa bihurtu zen, britainiar pop kulturaren ikur, eta gaur egun kultoko telesaila izaten jarraitzen du^[3].

Who doktorea BBCk 1963tik aurrera emandako zientzia fikziozko telesail britainiarra da. Telesailak Denboraren Jaun baten abenturak kontatzen ditu, Doktorea izenez ezagutzen dena. Doktoreak unibertsoa esploratzen du TARDIS izeneko espazio-ontzi batean. Espazio-ontzia kanpoaldea britainiar polizia kabina urdin bat bezala agertzen da, 1963an, telesaila lehen aldiz aireratu zenean, Britainia Handian ohikoa zena. Hainbat lagunekin, doktorea etsaien aurka borrokatzen da; zibilizazioak salbatzeko lan egiten du, eta behar dutenei laguntzen die.

William Hartnellengandik hasita, hamahiru aktore desberdinek jokatu dute doktorearen papera; 2017an, Jodie Whittaker izan zen, ofizialki, telebistan rola jokatu zuen lehen emakumea. Aktore batetik besterako trantsizioa serieko bilbean idatzita dago birsortze kontzeptuaren haragitze berri batekin, Denboraren Jauna gorputz berri batean eraldatzen den tramankulu bat, egungoa oso kaltetua dagoenean normaltasunez sendatzeko. Aktore bakoitzaren antzezpena bakarra da, baina guztiek pertsonaia beraren bizitzako etapak irudikatzen dituzte, eta, elkarrekin, bizitza bakar bat osatzen dute narrazio bakar batekin. denbora-bidaien ezaugarriak esan nahi du doktorearen gorpuzki ezberdinak noizbehinka elkartzen direla.

Seriea kultura herrikoiaren zati handi bat da Britainia Handian eta beste leku batzuetan^[4][5][6]; kultuko jarraitzaileak ditu. Telebista britainiarreko profesionalen belaunaldietan eragina izan du, eta horietako asko telesaila ikusten hazi ziren^[7]. Telesailaren jarraitzaileek, batzuetan, Whovians esaten diete beren buruei. Seriea Guinness World Liburuan^[8] agertzen da zientzia-fikziozko telesail luzeena bezala, baita garai guztietako zientzia-fikziozko serierik arrakastatsuena ere, bere emisio orokorreko kalifikazioetan, DVD eta liburuen salmentetan eta iTunesen trafikoan oinarrituta^[9].

Telesailak 1963tik 1989ra iraun zuen. 1996an, ekoizpen arrunta berpizteko saiakera bat izan zen, Doctor Who izeneko telebista-filmaren tankerako atzeko ateko pilotuarekin. Telesaila 2005ean berrabiarazi zen, eta, geroztik, BBC Galesek ekoitzi du Cardiffen. Doctor Who ere produktu ugari sortu ditu, besteak beste komikiak, filmak, eleberriak, audio dramak, eta Torchwood telesaila (2006-2011), The Sarah Jane Adventures (2007-2011), K9 (2009-2010), eta Class (2016). Herri kulturan, parodia eta erreferentzia asko jasan ditu.

1. ↑ (Ingelesez) Dr Who 'longest-running sci-fi'. 2006-09-28 (Noiz kontsultatua: 2023-01-05).
2. ↑ (Ingelesez) Miller, Liz Shannon; Miller, Liz Shannon. (2009-07-26). «‘Doctor Who’ honored by Guinness» Variety (Noiz kontsultatua: 2023-01-09).
3. ↑ (Gaztelaniaz) Doctor Who (Serie de TV) (1963). (Noiz kontsultatua: 2023-01-06).
4. ↑ «A lament for Blighty» The Economist ISSN 0013-0613. (Noiz kontsultatua: 2023-02-17).
5. ↑ «Doctor Who - Doctor Who - Icons of England» web.archive.org 2007-11-03 (Noiz kontsultatua: 2023-02-17).
6. ↑ «Doctor Who is simply masterful - Times Online» web.archive.org 2008-10-13 (Noiz kontsultatua: 2023-02-17).
7. ↑ «Doctor Who Confidential» www.bbc.co.uk (Noiz kontsultatua: 2023-02-17).
8. ↑ (Ingelesez) Dr Who 'longest-running sci-fi'. 2006-09-28 (Noiz kontsultatua: 2023-02-17).
9. ↑ «'Doctor Who' honored by Guinness - Entertainment News, TV News, Media - Variety» web.archive.org 2009-08-01 (Noiz kontsultatua: 2023-02-17).