Egipto

Egiptoko Arabiar Errepublika
جمهوريّة مصر العربيّة
Ereserkia: Biladi, Biladi
Egiptoko bandera Egiptoko armarria
Kokapena munduan   Mapa politikoa
Geografia
Hiriburua	Kairo 30°2′40″N 31°14′9″E
Azalera	1.010.407,87 km²
Punturik altuena	Santa Katalina mendia (2.629 m)
Punturik sakonena	Qattara sakonunea (−133 m)
Kontinentea	Afrika eta Asia
Mugakideak	Sudan, Libia, Israel, Palestina, Bir Tawil (en) eta Levante
Administrazioa
Gobernu-sistema	errepublika
Egiptoko presidentea	Abdel Fatah al-Sisi
Egiptoko Lehen Ministroa	Mostafa Madbouly (en)
Legebiltzarra	Egiptoko Parlamentua
Epai autoritatea	Supreme Constitutional Court of Egypt (en)
Harreman diplomatikoak	Ikusi mapa Wikidatan
Zeren kide	ikusi Aduanen Mundu Erakundea Afrikar Batasuna Arab Bank for Economic Development in Africa (en) Arab Fund for Economic and Social Development (en) Arab Monetary Fund (en) Arabiar Liga Batzar Islamikoko Erakundea Berreraikuntza eta Garapeneko Nazioarteko Bankua Frankofonia Garapeneko Afrikako Bankua Group on Earth Observations (en) International Centre for Settlement of Investment Disputes (en) International Civil Defence Organisation (en) Interpol Merkataritzaren Mundu Erakundea Multilateral Investment Guarantee Agency (en) Munduko Meteorologia Erakundea Nazio Batuen Erakundea Nazioarteko Erakunde Hidrografikoa Nazioarteko Finantza Korporazioa Nazioarteko Garapen Elkartea Osasunaren Mundu Erakundea Posta Batasun Unibertsala Telekomunikazioen Batasun Internazionala UNESCO United Nations–African Union Hybrid Operation in Darfur (en)
Demografia
Biztanleria	114.535.772
Dentsitatea	113,36 bizt/km²
Talde etnikoak	ikusi Egiptoar
Hizkuntza ofizialak	ikusi arabiera
Erabilitako hizkuntzak	ikusi egiptoar arabiera, Libyan Arabic (en) , Egyptian Sign Language (en) , arabiera estandar moderno, Bedawi Arabic (en) , Saʽidi Arabic (en) , Kenzi (en) , Koptoera, Siwa (en) , Bedawi hizkuntza, ingeles eta Malaysiera
Ezkontzeko adina	genero guztiak: 21
Emankortasun-tasa	3,338 (2014)
Eskolaratu gabeko umeak	1.456.758 (2014)
Alfabetizazioa	% 71 (2017)
Derrigorrezko eskolaratzea	6-14
Bizi-itxaropena	71,484 (2016)
Giniren koefizientea	31,5 (2017)
Giza garapen indizea	0,731 (2021)
Ekonomia
BPG nominala	235.369.129.337,71 $ (2017)
BPG per capita	2.412 $ (2017)
BPG erosketa botere paritarioa	1.132.433.700.890 nazioarteko dolar (2017)
BPG per capita EAPn	11.608,376 nazioarteko dolar (2017)
BPGaren hazkuntza erreala	4,3 % (2016)
Erreserbak	36.400.242.555 $ (2017)
Inflazioa	14 % (2016)
Historia
Sorrera data: 1922ko otsailaren 28a
Bestelako informazioa
Aurrezenbakia	+20
ISO 3166-1 alpha-2	EG
ISO 3166-1 alpha-3	EGY
Ordu eremua	ikusi Udako ordutegi: UTC+03:00 ordutegi estandarra: UTC+02:00
Elektrizitatea	220 V. 50 Hz.europar loki eta Schuko
Internet domeinua	.eg eta .مصر (mul)

Egipto^[1] (antzinako grezieraz: Αἴγυπτος, Aígyptos, aurreko izenetik hartua; arabieraz: مِصر‎ Miṣr), izen ofiziala Egiptoko Arabiar Errepublika^[1] (جمهورية مصر العربية, Jumhûrïyat Misr al 'Arabïyah), ipar-ekialdeko Afrikan eta Sinai penintsulan kokaturiko estatu burujabea da. Mugakide ditu Mediterraneo itsasoa iparraldean, Gazako zerrenda eta Israel ipar-ekialdean, Itsaso Gorria ekialdean, Sudan hegoaldean eta Libia mendebaldean. 1.001.450 kilometro koadroko eremua hartzen du,^[2] Nilo ibaiaren bi ertzetan, eta 97,1 milioi biztanle zituen 2018an.^[3] Kairo da hiriburua eta hiri nagusia; beste hiririk jendetsuenak Alexandria, Giza, Port Said eta Suez dira.

Afrikako eta Ekialde Hurbileko estaturik jendetsuenetakoa da. Biztanleen gehiengo zabala Niloren ertzetan bizi da, 40.000 kilometro karratuko eremuan, landa lurrak aurkitzen diren eskualde bakarrean. Sahara basamortuko eskualde zabalek ia ez dute biztanlerik. Mundu osoan dira ezagunak Egiptoko antzinako zibilizazioak eta haiek eraikitako monumentu ikusgarriak, hala nola Gizako piramide multzoa eta Esfinge Handia. Hegoaldeko Luxor hirian Karnak eta Erregeen harana arkeologia gune garrantzitsuak daude.

1. ↑ ^{a b} Euskaltzaindia. 38. araua: Munduko estatu-izenak, herritarren izenak, hizkuntza ofizialak eta hiriburuak. .
2. ↑ The World Factbook: Country Comparison: Area. cia.gov (Noiz kontsultatua: 2020-4-2).
3. ↑ Egypt: Governorates, Cities & Towns. citypopulation.de (Noiz kontsultatua: 2020-3-31).