Gilen III.a Ingalaterrakoa

Gilen III.a Ingalaterrakoa
Irudi gehiago
Irlandako monarka 1694ko abenduaren 28a - 1702ko martxoaren 8a Ingalaterrako monarka 1694ko abenduaren 28a - 1702ko martxoaren 8a (juliotar egutegia) ← Maria II.a Ingalaterrakoa eta Eskoziakoa - Ana Britainia Handikoa → Eskoziako erregea 1694ko abenduaren 28a - 1702ko martxoaren 8a (juliotar egutegia) ← Maria II.a Ingalaterrakoa eta Eskoziakoa - Ana Britainia Handikoa → king of Scotland (jure uxoris) (en) 1689ko apirilaren 11 - 1694ko abenduaren 28a King of England (jure uxoris) (en) 1689ko otsailaren 13a - 1694ko abenduaren 28a King of Ireland (Iure uxoris) (en) 1689ko otsailaren 13a - 1694ko abenduaren 28a stadtholder (en) 1672ko uztaila - 1702ko martxoaren 19a Orangeko printzea 1650eko azaroaren 4a - 1702ko martxoaren 8a ← Gilen II.a Orangekoa - John William Friso (en) →
Bizitza
Jaiotza	Binnenhof (en) eta Haga, 1650eko azaroaren 14a
Herrialdea	Zazpi Herbehere Batuen Errepublika  Ingalaterrako Erresuma
Bizilekua	Hego Holanda
Lehen hizkuntza	nederlandera
Heriotza	Kensington jauregia eta Londres, 1702ko martxoaren 8a (juliotar egutegia) (51 urte)
Hobiratze lekua	Westminster abadia
Heriotza modua	istripuzko heriotza: pneumonia
Familia
Aita	Gilen II.a Orangekoa
Ama	Mary Henrietta, Princess Royal
Ezkontidea(k)	Maria II.a Ingalaterrakoa eta Eskoziakoa  (1677ko azaroaren 4a -
Bikotekidea(k)	ikusi Elizabeth Hamilton, Countess of Orkney (en)
Seme-alabak	ikusi child1 Stuart (en) child2 Stuart (en) child3 Stuart (en)
Leinua	Orange-Nassau leinua
Hezkuntza
Heziketa	Eton College Leidengo Unibertsitatea
Hizkuntzak	nederlandera ingelesa
Jarduerak
Jarduerak	politikaria eta monarka
Lantokia(k)	Haga Britainia Handia Ingalaterra Irlandako Errepublika eta Eskozia
Jasotako sariak	ikusi Knight of the Garter
Gradua	jeneral
Sinesmenak eta ideologia
Erlijioa	Protestantismoa Kalbinismoa anglikanismoa

Gilen III.a Ingalaterrakoa^[1] edo Gilen II.a Eskoziakoa (Haga, 1650eko azaroaren 4a – Londres, 1702ko martxoaren 8a) 1674-1702 urteetan Holanda, Zeelanda, Utrecht, Gelderland eta Overijsselgo gobernaria eta 1689-1702 bitartean Ingalaterra, Eskozia eta Irlandako erregea izan zen.

Gilen II.a Orangekoaren semea izan zen. Johan de Wittek hezi zuen. Luis XIV.a Frantziakoak 1672an Holanda inbaditu zuenean, herri matxinada batek bertako gobernari edo stadtholder izatera eraman zuen. Horrek, eta hitzarmen egokiak (Nimegako Ituna, 1678) egin izanak salbatu zuen aberria, eta handik aurrera protestantismoaren buruzagitza hartu zuen, Frantziako katolizismoaren aurka.

Amaren aldetik Karlos I.aren biloba eta Jakue II.aren suhia izaki, errege honen aurkako Iraultza Loriatsua gertatu zenean, Maria II.arekin batera Ingalaterra eta Eskoziako koroa hartzera deitu zioten. Erregimen konstituzionala onartu zuen (Eskubideen Aitorpena, 1689), eta atzerriko politikaz arduratu zen. Aliantza Handiaren Gerran sartu zen Frantziaren kontra. Steinkerque (1692) eta Neerwindenen (1693) garaitua, La Houguen (1692) garaile, Ryswickeko Itunean (1697) Luis XIV.ak erregetzat onartu zuen. Espainiako Ondorengotza Gerra prestatzen ari zela hil zen.

1. ↑ Euskaltzaindia. (PDF) 186. arauaː Atzerriko pertsona-izenak. Grafia-irizpideak. Erregeerreginen eta kidekoen kasua. .