Higiene

Higienea (grekera zaharreko ὕγιεινον (hugieinon) hitzetik, euskaraz «osasun») osasunaren kalterako izan daitezkeen eragileak kontrolatzeko ezagutza, teknika eta jokabideen multzoa da. Higienearen helburuak, garbitasunaz haraindi, gizakien eta berarekin bizi diren animalien gaixotasunak prebenitu eta ongizatea hobetzea da^[1]. Zabalago, higienea bizitzaren artea ere badela esan daiteke arlo pribatuan (elikadura, atsedena, oreka pertsonala) eta publikoan (elkartasunezko gizarte-egitura eta naturarekiko errespetua)^[2].

Higienea arlo zenbaitetan garatzen da. Higiene pertsonala giza gorputza zaindu eta garbitzeko praktiken multzoa da, norberaren osasun eta ongizatearen alde. Higiene pertsonala kultura elementu garrantzitsua da eta familian ikasi eta praktikatzen da. Gizarte-harremanak sortu ahal izateko elementu garrantzitsua izaten da, nor bere buruarekin atseginez modu bat izateaz gainera. Beste alde batetik, elikagaien ekoizpen, tratamendu eta kontserbazioa ere higienearen helburuak dira, bromatologia arloaren baitan. Ingurumenaren higienea ere garrantzitsua da: etxeak, kaleak, lantegiak, eskolak eta ingurumenaren osagaiak ere badiren lurra, ura eta haizea garbiak izan behar dira osasun eta ongizatearen alde, giza jardueraren hondakinak modu egokian kudeatuz. Higienea lantokietan ere garatzen da, langileengan gaixotasunak eragin ditzaketen faktore eta arriskuei aurre eginez. Zikinkeria eta mikroorganismoak ekidin eta garbitasuna bultzatzeaz gainera, higienea, adiera zabalean, ariketa fisikoa, elikadura eta atsedena ere bada. Zarata ere higienearen aurkako eragilea dela esan daiteke.

Higiene praktikak antzinatik egin badira ere, Industria Iraultzak ekarri zuen lantegi eta hiri handien garapenarekin batera garatu zen higienea modu zientifikoan, osasun publikoaren erakundeen sorrerarekin batera. Izan ere, higienea gaur egun, ongizate pertsonalerako praktiken multzoaz gainera, gizarte medikuntzaren atal garrantzitsua ere bada, hezkuntzan, higiene egoki baterako azpiegituretan, higienea bermatzeko kontrol sozialean eta higienearen beraren ikerketan lan eginez.

1. ↑ «ZT Hiztegi Berria» zthiztegia.elhuyar.eus (Noiz kontsultatua: 2018-07-05).
2. ↑ (Gaztelaniaz) Landaburu, Eneko. (2000). Cuídate compa!. Txalaparta, 122 or..