Hylobatidae

Hylobatidae
Miozeno-gaur egun PreЄ Є O S D C P T J K Pg N
Hylobates lar Irudi gehiago
Sailkapen zientifikoa
Klasea	Mammalia
Ordena	Primates
Superfamilia	Hominoidea
Familia	Hylobatidae Gray, 1870
Generoak
Hoolock Hylobates Nomascus Symphalangus Bunopithecus †
Banaketa mapa
Datu orokorrak
Mugimendua	brachiation (en)
Masa	8,5 kg
Eguneko zikloa	eguneko

Hylobatidae primate hominoide familia da, siamang edo giboi gisa ere ezagutzen dena.^[1][2]

Beste hominoideengandik bereizten dira, batez ere, tamaina txikiagokoak direlako, gorputzaren tamainari dagokionez, beso luzeak dituztelako, zuhaitzetako bizimodu bereziagatik, brakiazioa lokomozio-mota nagusi gisa erabiltzeagatik eta bikote monogamiakoetan oinarritutako gizarte-antolakuntzagatik^[3]. Beste hominoide batzuk bezala, garezurreko barrunbea bolumen handikoa dute; betzuloak handiak dituzte eta espezie batzuek deiak areagotzeko aukera ematen dien zaku gularra dute lepoan^[4][5]. Egunez lortzen dute janaria, eta espezie gehienak fruta mamiz elikatzen dira batez ere^[6], elikadura hostoekin eta ornogabeekin osatuz^[7].

Asiako hego-ekialdeko lurralde gehienetan bizi dira, oihan tropikal euritsuan zein subtropikalean^[8], batez ere behe-eremuetan^[9]. Batez beste, lau partaideko talde txikiak osatzen dituzten gizarte- eta lurralde-animaliak dira, bikote monogamo batek eta haien seme-alabek osatuak^[10]. Lurralde hori aktiboki babesten dute, eta balizko arerioak urruntzen dituzte erakustaldien bidez, batez ere ahotsezkoak: talde bakoitzeko helduek bikoteka abisu-kanta ozenak abesten dituzte^[6].

Familiako espezie guztiak galzorian daude, Asiako hego-ekialdeko giza populazio gero eta handiagoak euri-oihana soildu, hondatu eta zatikatu die, lurra hainbat jarduera ekonomikotara eskaintzeko. Gizakiaren presentziak populazioaren txikitu dieten beste hainbat jarduera ere bultzatu ditu, hala nola ehiza, haragia aprobetxatzeko edo sendagai tradizional gisa edo maskotatzat saltzeko edo zoologikoetan erakusteko^[11]. IUCNren Zerrenda Gorrian, espezie gehienak gartzeko arriskuan sailkatuta daude eta bi arrisku larrian daude^[12]. Bi urtean behingo The World's 25 Most Endangered Primates 2016-2018 argitalpenean ere, espezie bat ageri da^[13].

1. ↑ Mammal species of the world : a taxonomic and geographic reference. (3rd ed. argitaraldia) Johns Hopkins University Press 2005 ISBN 0-8018-8221-4. PMC 57557352. (Noiz kontsultatua: 2022-09-23).
2. ↑ (Frantsesez) Larousse, Éditions. «Définitions : siamang - Dictionnaire de français Larousse» www.larousse.fr (Noiz kontsultatua: 2022-09-23).
3. ↑ Myers, P., R. Espinosa, C. S. Parr, T. Jones, G. S. Hammond, and T. A. Dewey. (2008). Family Hylobatidae gibbons and lesser apes. ADW - University of Michigan Museum of Zoology.
4. ↑ Geissmann, T.. (2011). «Typical Characteristics» Gibbon Research Lab.
5. ↑ Ankel-Simons, F., 2007
6. ↑ ^{a b} Hutchins, M, 2003
7. ↑ Hutchins, M, 2003
8. ↑ Hutchins, M, 2003
9. ↑ Mootnick, A.; Groves, C. P.. (2005). A new generic name for the hoolock gibbon (Hylobatidae). , 971-976 or..
10. ↑ Hutchins, M, 2003
11. ↑ «Lesser Apes» Conservation Internacional.
12. ↑ «Hylobatidae» Lista Roja de la UICN (Unión Internacional para la Conservación de la Naturaleza).
13. ↑ Primates in Peril: The World’s 25 Most Endangered Primates 2016–2018. IUCN/SSC Primate Specialist Group (PSG), International Primatological Society (IPS), Conservation International (CI) y Bristol Zoological Society, Arlington, VA, i-iv; 1–107 or. ISBN 978-0-692-96094-3..