Artikulu hau hobetzeko lanean ari da wikilari bat. Hori dela eta, beharbada hutsuneren batzuk izango dira edukian edo formatuan. Mesedez, aldaketa handi bat egin baino lehen, eztabaida ezazu haren lankide orrian edo artikuluaren eztabaida orrian, erredakzioa koordinatzeko. |
Ile | |
---|---|
Xehetasunak | |
Honen parte | ile androgenikoa set of hairs (en) |
Kokapena | Ile-folikulua |
Konponenteak | cuticle (en) cortex (en) medulla (en) Q23900278 |
Identifikadoreak | |
Latinez | pili |
MeSH | A17.360 |
TA | A16.0.00.014 |
TH | H3.12.00.3.02001 |
FMA | 53667 |
Terminologia anatomikoa |
Ile, bilo edo ule animaliek, bereziki ugaztunek, azalean izaten duten harizpi proteikoa da, bereziki alfa-keratinaz osatua eta dermisean dauden folikuluetatik hazitakoa [1]. Ile bakoitza bi atalez osatuta dago: ile-folikulu batean txertatuta dagoen sustraia eta epidermiseko gainazaletik gorantz proiektatzen den zurtoina. Bestalde, begiko geruza korneoko keratinaren eta ileko keratinaren arteko ezberdintasuna da ileko zelulak elkarri lotuta agertzen direla. Horri esker, keratina oso gogorra sortzea posible da.
Larruazal-eranskin hori ia gorputz-azalera osoan zehar banatzen da, oin-zolako eremuetan, zilborrean eta mukosetan izan ezik. Heldu baten kasuan, gutxi gorabehera, bost milioi unitate daude gorputzeko zonalde desberdinetan. Buruan milioi bat inguru daude, eta zehazki 100.000 eta 150.000 artean buru-larruazalean. Buruko ileak buruan beroa mantentzen laguntzen du. Garezurrari kolpeen aurkako babesa ere ematen dio, eta horri “adatsa” deritzo. Beste alde batetik, betileek begiak babesten dituzte, haietan sar daitekeen argi- eta hauts-kantitatea murriztuz. Azkenik, bekainek begiak babesten dituzte kopetatik erori daitekeen izerditik.
Gizakietan bereziki buruan agertzen da, emakume eta gizonetan banaketa-eredu desberdinak izanik. Era desberdinetako ile jarrera, hala nola, orrazkerak eta depilazioa, asko aldatzen dira kultura eta garai historiko batetik bestera. Sarritan, pertsona baten sinesmen pertsonalak edo gizarte-maila adierazteko erabiltzen da, hala nola, adina, sexua edo erlijioa [2].