Imperium

Imperium, bere jatorrian, adiera sakratua zuen errege-boterea zen, jainkozko dohaintza. Hortik datorkio, halaber, auspicia maiora kontsultatzeko magistratus cum imperio-ari aitortzen zaion eskubide esklusiboa. Errepublikaren garaian, imperiuma mugatuta zegoen kolegialtasuna (diktadorearentzat izan ezik), provocatio ad populum eta probintzia baterako muga zuelako. Inperioaren garaian, imperiumak beste hedadura bat hartu zuen, enperadoreek betiko baitzuten delegatu zezaketen imperium proconsulare.

Imperiuma ez zen erromatarren botere-modu bakarra. Auctoritas (erabaki bati buruzko iritzi kualifikatua emateko gaitasun moral, legitimazio sozial edo boterea) eta potestas (erabakia betearazteko legezko boterea edo sozialki onartutako boterea) ere bazeuden. Imperiumaren berezitasuna ikuspuntu militarrean dago. Imperiuma, funtsean, armetan ziren hiritarren agintea zen, eta horrek zekarren zigortze- edo heriotza-sententziak emateko gaitasuna.