Irati

Karpatoetako eta Europako beste eskualdeetako pagadi primarioak1 UNESCOren gizateriaren ondarea
Iratiko oihana, Lizardoia
Mota	Naturala
Irizpideak	ix
Erreferentzia	1133
Kokalekua	Euskal Herria
Eskualdea2	Europa/Ipar Amerika
Koordenatuak	42°59′59.06″N 1°6′51.43″W / 42.9997389°N 1.1142861°W / 42.9997389; -1.1142861
Izen ematea	2017 (? bilkura)
1 UNESCOk jarritako izen ofiziala (euskaratua) 2 UNESCOren sailkapena

Iratiko oihana Euskal Herriko basorik handiena da, Europako pagadi-izeidi handienetan bigarrena (Alemaniako Oihan Beltza baizik ez da handiagoa).^[1] Guztira 17.000 bat hektarea ditu,^[1] Nafarroa Beherean, Zuberoan eta Nafarroa Garaian. Pirinioetako bi aldeetara dago Iratiko oihana, Orhiko gainetik Orbaizetako lurretaraino, Aezkoako mendebaldean. Pago eta izeiez gainera, ugari dira pinuak eta arteak. Hango zuhaitz espezie batzuk otsalizarra, astigarra, sahatsa, ezkia eta zumar hostozabala dira; eta, zuhaixken artean, ezpela, hurritza, gorostia, elorri zuria, ipurua eta basarana. Baso gaztea da, orain dela 12.000 urte sortua.

Mitologiari dagokionez, basoa Euskal Herriko elezahar eta mitoen gune garrantzitsua da, batez ere Basajaunen bizilekuetako bat.

Iratiko oihanaren eremu bat, Lizardoia izenekoa, Aztaparretarekin batera, UNESCOk Gizateriaren Ondare izendatu zuen 2017an^[2], Europako beste pagadi batzuekin batera.

1. ↑ ^{a b} «Iratiko Oihana» Nafarroako Foru Erkidegoko Gobernuaren webgunea (Noiz kontsultatua: 2018-02-01).
2. ↑ Aipuaren errorea: Konpondu beharreko erreferentzia kodea dago orri honetan: ez da testurik eman Berria izeneko erreferentziarako