James Joyce

James Joyce
(1915) Irudi gehiago
Bizitza
Jaiotzako izen-deiturak	James Augustine Aloysius Joyce
Jaiotza	Rathgar, 1882ko otsailaren 2a
Herrialdea	Irlandako Errepublika
Bizilekua	avenue Charles-Floquet avenue Charles-Floquet
Lehen hizkuntza	ingelesa
Heriotza	Zürich, 1941eko urtarrilaren 13a (58 urte)
Hobiratze lekua	Fluntern hilerria
Heriotza modua	: Peritonitisa
Familia
Aita	John Stanislaus Joyce
Ezkontidea(k)	Nora Barnacle (en)  (1931 -  1941eko urtarrilaren 13a)
Bikotekidea(k)	ikusi Nora Barnacle (en)
Seme-alabak	ikusi Lucia Joyce (en) Giorgio Joyce (en)
Haurrideak	ikusi Stanislaus Joyce (en)
Hezkuntza
Heziketa	Belvedere College (en) Clongowes Wood College (en) University College Dublin (1898 - 1902)
Hizkuntzak	italiera latina frantsesa ingelesa alemana daniera
Jarduerak
Jarduerak	poeta, eleberrigilea, irakaslea, autorea, idazlea, kazetaria, literatura-kritikaria eta prosalaria
Lateralitatea	eskuina
Altuera	71 hazbete
Lantokia(k)	Paris Trieste eta Zürich
Lan nabarmenak	ikusi Dublindarrak Artistaren gaztetako portreta Ulises Finnegans Wake Pomes Penyeach (en) Exiles (en) Stephen Hero (en)
Influentziak	Giambattista Vico
Genero artistikoa	fiction literature (en) olerkigintza psychological fiction (en) Bildungsromana
Sinesmenak eta ideologia
Erlijioa	katolizismoa
jamesjoyce.ie

James Augustine Aloysius Joyce (Dublin, 1882ko otsailaren 2a – Zürich, 1941eko urtarrilaren 13a) idazle irlandarra izan zen. Joyce da, askorentzat, XX. mendeko ingelesezko idazle hoberena, hizkuntza erabat menderatzen baitzuen, eta hizkuntzaren baliabide guztiak erabiltzen jakin zuelako.^[1] Joyceren obra, Ulisses bereziki, funtsezkoa izan da literatura modernoaren garapenean, eta areago, literaturaz besteko alorretan ere, zineman besteak beste, izan du eragina.^[2]

Beste lan ezagun batzuk Dublindarrak (Dubliners) (1914) ipuin laburuaren bilduma eta Artistaren erretratu bat gaztetan (A Portrait of the Artist as a Young Man) (1916) zein Finneganen Esnaera (Finnegans Wake) (1939) eleberriak dira. Bere beste idazkietan hiru poesia liburu, antzerki bat, gutunak eta noizbehinkako kazetaritza artikuluak daude.^[3]

Joyce Dublinen jaio zen, klase ertaineko familia batean. Clongowes Wood jesuiten ikastetxean ikasi zuen, Kildare konderrian, eta ondoren, labur, O 'Connell Eskola Kristauan. Nahiz eta familiaren bizitza kaotikoa izan, bere aitaren ezin aurreikusizko finantzek inposatua, Belvedere jesuiten ikastetxean nabarmendu zen eta University College Dublinen graduatu zen 1902an. 1904an, bere emazte izango zen Nora Barnacle ezagutu zuen, eta Europa kontinentalera joan ziren.^[4] Pulan lan egin zuen laburki, eta gero Austria-Hungariako Triestera joan zen ingelesezko irakasle bezala. Erromako zortzi hilabeteko egonaldia kenduta eta Dublinera egindako hiru visita izan ezik, Joyce han bizi izan zen 1915era arte. Triesten, Ganbera musika (Chamber Music) poema liburua eta Dublindarrak ipuin laburren bilduma argitaratu zituen. Era berean, Artistaren erretratu bat gaztetan argitaratzen hasi zen “The Egoist” aldizkari ingelesean. Lehen Mundu Gerrako denbora gehienean, Joyce Zurichen bizi izan zen, Suitzan, eta Ulissesen lan egin zuen. Gerra ondoren, Triestera itzuli zen laburki eta 1920an Parisera joan zen, 1940ra arte bere egoitza nagusia bilakatu zena.^[5]

1. ↑ (Ingelesez) Atherton, James S.. (1960). Books at the Wake: A Study of Literary allusions in James Joyce's Finnegans Wake. Viking Press ISBN 9780809306879..
2. ↑ «euskarari ekarriak» ekarriak.armiarma.eus (Noiz kontsultatua: 2018-11-05).
3. ↑ (Ingelesez) Attridge, Derek. (1997). "Reading Joyce". The Cambridge Companion to James Joyce. Cambridge University Press, 1–30 or. ISBN 0521376734. OCLC 1148222842...
4. ↑ (Ingelesez) Attridge, Derek. (2007). How to Read Joyce. Granta Books ISBN 9781862079120. OCLC 1149525874...
5. ↑ (Ingelesez) Beja, Morris. (1992). James Joyce: A Literary Life. Ohio State University Press ISBN 0814205984. OCLC 964127996...