Katarismo

Katarismoa kataroen^[1] doktrina da, gnostikoa den mugimendu erlijiosoa. Mugimendua Alemanian sortu zen, X. mendean. Garai berean eta XIII. mendean Frantziako Languedoc eskualdean eta Albi inguruan (horregatik "albitar" ere deitzen zaie).

Munduan bi iturburu daudela irakasten zuten: ongiarena (mundu izpirituaren sortzailea) eta gaizkiarena (mundu materialarena).

Mundu hau gaizkiaren iturburutik sortu bide denez, haien arabera gizon-emakumeek munduaren eta haragiaren zorigaiztotik atera beharra daukate, zorionekoak izango badira.

Bataioa, sendotza eta eukaristiaren sakramentuak onartzen zituzten, bere erara moldaturik, eta biziera latza aldarrikatzen zuten, sinestun "burutuek" erabateko kastitatean bizi behar zutelarik.

Domingotarrak izan ziren haien etsai sutsu eta erasoaldi gogor eta luzeen ondoren, Inkisizioak eta Inozentzio III.ak haien kontra bultzatutako gurutzadak desagerrarazi zituen, XIV. mendean.

Iturri batzuen arabera, agoteak gurutzada honetatik ihesi ziren kataroak ziren.

1. ↑ Kataro izenaren jatorria ez da ezaguna. Hipotesi ezberdinen artean Alanus ab Insulis eskolastikoak absurdoki 'cattus' latindarretik eratortzen du kataroek katuari ipurdian muin egiten omen ziotelako deabrua gurtzeko. Ik. Azurmendi, J. 2023: "Kataroen gurutzada" in Europa bezain zaharra, Andoain, Jakin. 47. or.