Martin Arrada Kruzat | |
---|---|
Bizitza | |
Jaiotza | Iruñea, 1533ko uztailaren 20a |
Herrialdea | Nafarroa Garaia, Euskal Herria |
Heriotza | Hegoaldeko Txinako itsasoa, 1578ko ekainaren 12a (44 urte) |
Heriotza modua | berezko heriotza |
Familia | |
Aita | Leon Arradakoa |
Ama | Margarita Cruzat |
Hezkuntza | |
Heziketa | Salamancako Unibertsitatea Parisko Unibertsitatea |
Hizkuntzak | euskara gaztelania cebuera txinera antzinako greziera latina otomiera |
Jarduerak | |
Jarduerak | hizkuntzalaria, kosmografoa, idazlea eta misiolaria |
Sinesmenak eta ideologia | |
Erlijioa | Erromatar Eliza Katolikoa |
Erlijio-ordena | San Agustinen Ordena |
Martin Arrada Kruzat, (Iruñea, 1533ko ekainaren 30a - Hego Txinako itsasoa, 1578ko ekainaren 12a) nafar misiolaria izan zen. Salamancan agustindar ordenatu eta Salamancako Unibertsitatean eta, agian, Parisko unibertsitateetan ikasi zuen. Kosmografo eta matematikaria izan zen eta Filipinetan aritu zen bere longitudearen neurketa egiten, garaiko gatazka iturri nagusia ebatziz. Andres Urdanetaren espedizioan Filipinetara misiolari joan zen eta indigenen alde egin zuen, espainiarren gehiegikeriak deitoratuz. Handik, 1575ean, Ming garaiko Txinara joan zen Jerónimo Marín kidearekin batera, Espainiak Txinara bidalitako lehenengo harreman diplomatikoan.
Hainbat liburu idatzi zituen, tartean otomiera, cebuera eta txinerari buruzkoak, baita hizkuntza horietan erlijio katolikoari buruz ere. Bere lan zientifikoek ez dute biziraun, baina geografia, geometria eta matematikari buruz idatzi zuen. Txina eta Katai leku bera zirela aipatzen lehena izan zen eta Bering itsasarteari buruzko lehen aipamena ere egin zuen.