Metalurgia

Metalurgia metalak dituzten mineraletatik metalak lortzeaz eta egiteaz arduratzen den teknika da. Halaber, metalen ekoizpena aztergai eta helburu duen zientziaren izena da mineral direnetik landu diren arte. Zientzia gisa elementu metalikoen portaera fisiko eta kimikoa, konposatu intermetalikoak eta nahasteak aztertzen ditu, aleazio deritzenak. Metalurgiak metalen zientzia eta teknologia hartzen ditu bere baitan, hau da, nola aplikatzen den zientzia metalak sortzeko eta metalezko konposatuak fabrikatzaileentzat zein kontsumitzaileentzat erabiltzeko. Metalurgia ez da, hala ere, metalgintzaren parekoa. Metalgintzak metalurgia erabiltzen du medikuntzak zientzia biologikoak erabiltzen dituen bezala.

Metalurgiaren zientzia bi kategoria zabaletan banatzen da: metalurgia kimikoa eta metalurgia fisikoa. Metalurgia kimikoa batez ere metalen murrizketa eta oxidazioari eta metalen errendimendu kimikoari buruzkoa da. Metalurgia kimikoaren aztergaien artean mineralen prozesamendua, metalen erauzketa, termodinamika, elektrokimika eta degradazio kimikoa (korrosioa) daude. Kontrastean, metalurgia fisikoa metalen propietate mekanikoetan, metalen propietate fisikoetan eta metalen errendimendu fisikoan zentratzen da. Metalurgia fisikoan aztertutako gaiak hauek dira: kristalografia, karakterizazio materiala, metalurgia mekanikoa, fase-transformazioak eta akats-mekanismoak^[1][2].

Historikoki, metalurgia nagusiki metalen ekoizpenean zentratu da. Produkzio metalikoa metala ateratzeko ponpen prozesuarekin hasten da, eta aleazioak egiteko metalen nahasketa barne hartzen du. Sarritan, metalezko aleazioak gutxienez bi elementu metaliko ezberdinen nahasketa dira. Hala ere, elementu ez-metalikoak askotan aleazioei gehitzen zaizkie aplikazio baterako egokiak diren propietateak lortzeko. Metal-ekoizpenaren azterketa metalurgia ferrosoan (metalurgia beltza bezala ere ezaguna) eta metalurgia ez-ferrosoan (kolorezko metalurgia bezala ere ezaguna) banatzen da. Metalurgia ferrosoak burdinan oinarritutako prozesuak eta aleazioak barne hartzen ditu, eta metalurgia ez-ferrosoak, berriz, beste metal batzuetan oinarritutako prozesuak eta aleazioak. Metal ferrosoen ekoizpenak munduko metal ekoizpenaren % 95 kontatzen du^[3].

Metalurgiko modernoek, bai ohiko zein eremu berrietan egiten dute lan, materialen zientzia eta beste ingeniari batzuen ondoan dagoen talde diziplinarteko baten parte bezala. Eremu tradizional batzuetan mineralen prozesamendua, metal-ekoizpena, beroaren tratamendua, hausturen analisia eta metalen batuketa (soldatzea eta disolbatzea barne) daude. Metalurgikoentzako irteera-eremuak nanoteknologia, supereroaleak, konposatuak, material biomedikoak, material elektronikoak (erdieroaleak) eta gainazalen ingeniaritza dira^[4][5].

1. ↑ Chemical metallurgy. (2nd ed. argitaraldia) Butterworths 1990 ISBN 0-408-05369-0. PMC 20993236. (Noiz kontsultatua: 2020-12-30).
2. ↑ Raghavan, V.,. Physical metallurgy : principles and practice. (Third edition, Eastern economy edition. argitaraldia) ISBN 81-203-5170-3. PMC 936145262. (Noiz kontsultatua: 2020-12-30).
3. ↑ (Errusieraz) «Металлургия - это... Что такое Металлургия?» Словари и энциклопедии на Академике (Noiz kontsultatua: 2020-12-30).
4. ↑ R. F. Tylecote (1992) A History of Metallurgy ISBN 0901462888
5. ↑ Robert K.G. Temple (2007). The Genius of China: 3,000 Years of Science, Discovery, and Invention (3rd ed.). London: André Deutsch. pp. 44–56. ISBN 978-0233002026