Parazetamol | |
---|---|
Formula kimikoa | C8H9NO2 |
SMILES kanonikoa | 2D eredua |
MolView | 3D eredua |
Mota | azetamida, aromatic amide (en) eta phenol (en) |
Ezaugarriak | |
Dentsitatea | 1,293 g/cm³ (21 °C, solido) |
Disolbagarritasuna | 14 g/L (ur, 20 °C) 100 mmol/L (etanol, ezezaguna) 100 mmol/L (Dimetil sulfoxido, ezezaguna) 50 g/L (metanol, ezezaguna) ezezaguna (N,N-dimethylformamide (en) , ezezaguna) |
Fusio-puntua | 168 °C 170 °C 163 °C |
Ura-oktanol banatze kofizientea | 0,46 |
Masa molekularra | 151,063 Da |
Erabilera | |
Konposatu aktiboa | Ofirmev (en) , Tylenol (en) , Midol Long Lasting Relief (en) , Mapap (en) eta tachipirina (en) |
Tratatzen du | hipertermia, min, susceptibility to severe influenza (en) eta nasofaringitis |
Interakzioak | isoniazida, Errifanpizina, rifabutin (en) , Fenitoina, Karbamazepina, propranolol, Azenokumarol, imatinib (en) , Warfarina eta Azenokumarol |
Elkarrekintza | Prostaglandin-endoperoxide synthase 1 (en) , Prostaglandin-endoperoxide synthase 2 (en) eta taste receptor type 2 (en) |
Hartzeko bidea | aho emate, ondesteko emate, intravenous infusion and defusion (en) eta intramuscular injection (en) |
Haurdunaldia | Australian pregnancy category A (en) eta US pregnancy category C (en) |
Rola | analgesiko ez-opioide, antipiretiko eta farmako esentzial |
Arriskuak | |
GHS arriskua | warning (en) |
Arrisku motak | H302 (en) |
Prekauzio motak | P264 (en) , P270 (en) , P301+P312 (en) , P501 (en) |
Batezbesteko dosi hilgarria | ikusi
|
Autoignizio tenperatura | 540 °C |
Eragin dezake | paracetamol toxicity (en) |
Identifikatzaileak | |
InChlKey | RZVAJINKPMORJF-UHFFFAOYSA-N |
CAS zenbakia | 103-90-2 |
ChemSpider | 1906 |
PubChem | 1983 |
Reaxys | 2208089 |
Gmelin | 46195 |
ChEMBL | CHEMBL112 |
ZVG | 24840 |
EC zenbakia | 203-157-5 |
ECHA | 100.002.870 |
CosIng | 31569 |
MeSH | D000082 |
RxNorm | 161 |
Human Metabolome Database | HMDB0001859 |
KNApSAcK | C00044491 |
UNII | 362O9ITL9D |
NDF-RT | N0000145898 |
KEGG | D00217 |
PDB Ligand | TYL |
Parazetamola (edo azetaminofeno) min arin/ertaina eta sukarrari aurre egiteko asko erabiltzen den farmakoa da.[1] Askotan, beste gai aktiboekin konbinatuta saltzen da, adibidez, hotzeria eta gripearen sintomak arintzeko botiketan.[2] Morfina bezalako analgesiko opioideekin ere elkartzen da min handiak tratatzeko, adibidez, minbizian edo kirurgia ondoren.[1] [3] Beste antiinflamatorio ez-esteroideo ez bezala (AIEE, azido azetilsaliziliko kasu), parazetamolak ez du eragin antiinflamatorioa sortzen.[4] Normalean aho-bidez edo ondesteko bidetik erabiltzen da, baina bena barnetik ere erabil daiteke.[1] [5] Efektuek 2 eta 4 ordu artean irauten dute.[1]
Parazetamola, gomendatutako dosietan erabilita, oso segurua ohi da. Azido azetilsalizilikoarekin konparatuta, parazetamolak ez dio kalterik egiten urdaileko mukosari ezta giltzurrunei, ez du odol koagulazioa oztopatzen, eta gaixotasun birikoak dituzten umeetan ez du Reye sindromea sortzen.[6] Analgesiko opiazeoekin konparatuta, ez du tolerantzia eta adikzioa sortzeko arriskurik. Oso arraroak dira ere azaleko errakzio larriak edo shock anafilaktikoa sortzea.[1] Horrela izanda, edozein adinetan erabil daiteke[1]; haurdunaldian eta edoskitzaroan, haurtzaroan[7][8][9] eta helduetan. Helduentzat gomendatutako eguneko dosi maximoa 3 - 4 gramotakoa da eta umeentzat 75 mg/kg.[10][11] Oso segurua izan arren, parazetamolak gaindosietan gibel toxikotasun oso larri eta hilgarria eragin dezake.[1]
Parazetamola gaur egun Europa zein Estatu Batuetan mina eta sukarra arintzeko gehien erabilitako sendagaia da.[12] Osasunaren Mundu Erakundearen (OME) "Ezinbesteko Sendagaien Zerrendan" dago[13], hau da, osasun-sisteman beharrezkoak diren sendagairik eraginkor eta seguruen artean dago.
Parazetamola medikamentu generiko bezala zein izen komertzial askoekin eskuragarri dago.[14] Garapen bidean dauden herrialdeetan handizkako prezioak USD dolar zentabo bat baino gutxiago da dosi bakoitzeko[15], herrialde garatuetan, berriz, prezioa nabarmen handiagoa da, Estatu Batuetan adibidez, prezioa lau zentabo ingurukoa da dosi bakoitzeko.[16]