Parazetamol

Ohar medikoa
Ohar medikoa
Oharra: Wikipediak ez du mediku aholkurik ematen. Tratamendua behar duzula uste baduzu, jo ezazu sendagilearengana.
Parazetamol
Formula kimikoaC8H9NO2
SMILES kanonikoa2D eredua
MolView3D eredua
Motaazetamida, aromatic amide (en) Itzuli eta phenol (en) Itzuli
Ezaugarriak
Dentsitatea
1,293 g/cm³ (21 °C, solido)
Disolbagarritasuna14 g/L (ur, 20 °C)
100 mmol/L (etanol, ezezaguna)
100 mmol/L (Dimetil sulfoxido, ezezaguna)
50 g/L (metanol, ezezaguna)
ezezaguna (N,N-dimethylformamide (en) Itzuli, ezezaguna)
Fusio-puntua168 °C
170 °C
163 °C
Ura-oktanol banatze kofizientea0,46
Masa molekularra151,063 Da
Erabilera
Konposatu aktiboaOfirmev (en) Itzuli, Tylenol (en) Itzuli, Midol Long Lasting Relief (en) Itzuli, Mapap (en) Itzuli eta tachipirina (en) Itzuli
Tratatzen duhipertermia, min, susceptibility to severe influenza (en) Itzuli eta nasofaringitis
Interakzioakisoniazida, Errifanpizina, rifabutin (en) Itzuli, Fenitoina, Karbamazepina, propranolol, Azenokumarol, imatinib (en) Itzuli, Warfarina eta Azenokumarol
ElkarrekintzaProstaglandin-endoperoxide synthase 1 (en) Itzuli, Prostaglandin-endoperoxide synthase 2 (en) Itzuli eta taste receptor type 2 (en) Itzuli
Hartzeko bideaaho emate, ondesteko emate, intravenous infusion and defusion (en) Itzuli eta intramuscular injection (en) Itzuli
HaurdunaldiaAustralian pregnancy category A (en) Itzuli eta US pregnancy category C (en) Itzuli
Rolaanalgesiko ez-opioide, antipiretiko eta farmako esentzial
Arriskuak
GHS arriskuawarning (en) Itzuli
Arrisku motakH302 (en) Itzuli
Prekauzio motakP264 (en) Itzuli, P270 (en) Itzuli, P301+P312 (en) Itzuli, P501 (en) Itzuli
Batezbesteko dosi hilgarria
Autoignizio tenperatura540 °C
Eragin dezakeparacetamol toxicity (en) Itzuli
Identifikatzaileak
InChlKeyRZVAJINKPMORJF-UHFFFAOYSA-N
CAS zenbakia103-90-2
ChemSpider1906
PubChem1983
Reaxys2208089
Gmelin46195
ChEMBLCHEMBL112
ZVG24840
EC zenbakia203-157-5
ECHA100.002.870
CosIng31569
MeSHD000082
RxNorm161
Human Metabolome DatabaseHMDB0001859
KNApSAcKC00044491
UNII362O9ITL9D
NDF-RTN0000145898
KEGGD00217
PDB LigandTYL

Parazetamola (edo azetaminofeno) min arin/ertaina eta sukarrari aurre egiteko asko erabiltzen den farmakoa da.[1] Askotan, beste gai aktiboekin konbinatuta saltzen da, adibidez, hotzeria eta gripearen sintomak arintzeko botiketan.[2] Morfina bezalako analgesiko opioideekin ere elkartzen da min handiak tratatzeko, adibidez, minbizian edo kirurgia ondoren.[1] [3] Beste antiinflamatorio ez-esteroideo ez bezala (AIEE, azido azetilsaliziliko kasu), parazetamolak ez du eragin antiinflamatorioa sortzen.[4] Normalean aho-bidez edo ondesteko bidetik erabiltzen da, baina bena barnetik ere erabil daiteke.[1] [5] Efektuek 2 eta 4 ordu artean irauten dute.[1]

Parazetamola, gomendatutako dosietan erabilita, oso segurua ohi da. Azido azetilsalizilikoarekin konparatuta, parazetamolak ez dio kalterik egiten urdaileko mukosari ezta giltzurrunei, ez du odol koagulazioa oztopatzen, eta gaixotasun birikoak dituzten umeetan ez du Reye sindromea sortzen.[6] Analgesiko opiazeoekin konparatuta, ez du tolerantzia eta adikzioa sortzeko arriskurik. Oso arraroak dira ere azaleko errakzio larriak edo shock anafilaktikoa sortzea.[1] Horrela izanda, edozein adinetan erabil daiteke[1]; haurdunaldian eta edoskitzaroan, haurtzaroan[7][8][9] eta helduetan. Helduentzat gomendatutako eguneko dosi maximoa 3 - 4 gramotakoa da eta umeentzat 75 mg/kg.[10][11] Oso segurua izan arren, parazetamolak gaindosietan gibel toxikotasun oso larri eta hilgarria eragin dezake.[1]

Parazetamola gaur egun Europa zein Estatu Batuetan mina eta sukarra arintzeko gehien erabilitako sendagaia da.[12] Osasunaren Mundu Erakundearen (OME) "Ezinbesteko Sendagaien Zerrendan" dago[13], hau da, osasun-sisteman beharrezkoak diren sendagairik eraginkor eta seguruen artean dago.

Parazetamola medikamentu generiko bezala zein izen komertzial askoekin eskuragarri dago.[14] Garapen bidean dauden herrialdeetan handizkako prezioak USD dolar zentabo bat baino gutxiago da dosi bakoitzeko[15], herrialde garatuetan, berriz, prezioa nabarmen handiagoa da, Estatu Batuetan adibidez, prezioa lau zentabo ingurukoa da dosi bakoitzeko.[16]

  1. a b c d e f g (Ingelesez) «Acetaminophen Monograph for Professionals» Drugs.com (Noiz kontsultatua: 2019-01-16).
  2. El mercado de antigripales respira hondo www.imfarmacias.es (Noiz kontsultatua: 2019-01-16).
  3. Control of pain in adults with cancer : a national clinical guideline.. Scottish Intercollegiate Guidelines Network 2008 ISBN 9781905813384. PMC 320310698. (Noiz kontsultatua: 2019-01-16).
  4. A., McKay, Gerard. (2013). Lecture Notes : Clinical Pharmacology and Therapeutics.. (9th ed. argitaraldia) Wiley ISBN 9781118344897. PMC 829461331. (Noiz kontsultatua: 2019-01-16).
  5. Jeffrey,, Tobias,. Cancer and its management. (Seventh edition. argitaraldia) ISBN 9781118468753. PMC 893678022. (Noiz kontsultatua: 2019-01-16).
  6. Russell, Fiona M.; Shann, Frank; Curtis, Nigel; Mulholland, Kim. (2003). «Evidence on the use of paracetamol in febrile children.» Bulletin of the World Health Organization 81 (5): 367–372. ISSN 0042-9686. PMID 12856055. PMC PMC2572451. (Noiz kontsultatua: 2019-01-16).
  7. World Health Organization. Integrated Management of Childhood Illness. Geneva: World Health Organization; 2000. WHO document WHO/FCH/CAH/ 00.12. origin.who.int (Noiz kontsultatua: 2019-01-16).[Betiko hautsitako esteka]
  8. Kanabar, Dipak J.. (2017). «A clinical and safety review of paracetamol and ibuprofen in children» Inflammopharmacology 25 (1): 1–9.  doi:10.1007/s10787-016-0302-3. ISSN 0925-4692. PMID 28063133. PMC PMC5306275. (Noiz kontsultatua: 2019-01-16).
  9. Medikamentuak pediatrian: ez da jolasa! Parazetamol-jarabea, neurrian. www.osakidetza.euskadi.eus (Noiz kontsultatua: 2019-01-16).
  10. (Ingelesez) «Paracetamol for adults: painkiller to treat aches, pains and fever» NHS.UK (Noiz kontsultatua: 2019-01-16).
  11. «What are the recommended maximum daily dosages of acetaminophen in adults and children?» www.medscape.com (Noiz kontsultatua: 2019-01-16).
  12. Essentials of emergency medicine. (2nd edition. argitaraldia) ISBN 9781449618469. PMC 667274357. (Noiz kontsultatua: 2019-01-16).
  13. «WHO releases new edition of Model List of Essential Medicines» PharmacoEconomics & Outcomes News 728 (1): 8–8. 2015-05  doi:10.1007/s40274-015-2128-4. ISSN 1173-5503. (Noiz kontsultatua: 2019-01-16).
  14. Tarascon pocket pharmacopoeia : 2013 classic shirt-pocket edition. (27th ed. argitaraldia) Jones & Bartlett Learning 2013 ISBN 9781449665869. PMC 822028128. (Noiz kontsultatua: 2019-01-16).
  15. Hanlon, M.; Zhang, R.. (2012-12-10). «Price discrimination in essential medicines: evidence from International Drug Price Indicator Guide data» International Health 5 (1): 58–63.  doi:10.1093/inthealth/ihs006. ISSN 1876-3413. (Noiz kontsultatua: 2019-01-16).
  16. Nevo, Aviv; Wolfram, Catherine. (1999-02). Prices and Coupons for Breakfast Cereals. (Noiz kontsultatua: 2019-01-16).

From Wikipedia, the free encyclopedia · View on Wikipedia

Developed by razib.in