Back Groot Skeurvallei Afrikaans Val d'o Gran Rift AN الوادي المتصدع الكبير Arabic Gran Valle del Rift AST Böyük Rift Dərəsi Azerbaijani Көнсығыш Африка рифт үҙәне Bashkir Вялікая рыфтавая даліна Byelorussian Вялікая рыфтавая даліна BE-X-OLD Източноафриканска рифтова долина Bulgarian মহা গ্রস্ত উপত্যকা Bengali/Bangla
| Rift Haran Handia | |
|---|---|
 | |
| Datu orokorrak | |
| Mota | Graben |
| Luzera | 4.830 km |
| Geografia | |
 | |
| Koordenatuak | 0°06′S 36°06′E / 0.1°S 36.1°E |
Rift Haran Handia edo Rift Harana[1] , plaka tektonikoen mugimendu eta banaketa motel eta konstantearen ondorioz, Afrika iparraldetik hegoaldera doan 4.830 kilometroko Rift kontinental izeneko haustura geologiko handia da, Somalia eta inguruko herrialdeak kontinente Afrikarretik banatuko dituena. Nahiz eta normalean haran honen izena Djibutitik Mozambikeraino doan alde afrikarra izendatzeko erabiltzen den, Itsaso Gorria eta Jordan ibaiaren harana ere Rift haranaren zati badira. Hori dela eta, Rift Haran Handia Asian eta Afrikan zehar hedatzen da.
Gaur egun bere hedapena nabaria denez, lurrikara iraunkorren eta laba isurien laguntzaz, handitzen doa, bai zabalean bai luzeran. Hedapen horren ondorioz, hemendik 10 milioi urtetara, Madagaskarren antzera, Afrikako kontinentetik banatuko da, kontinente berri bati hasiera emanez eta gaur egungo harana arro ozeaniko bihurtuz. Kontinente berriaren eraketan gertaturiko plaken mugimenduen ondorio gisa, plaka Afrikarra 2,15 cm mugitzen da iparralderantz eta 650.000 urte barru Espainiako hegoaldeari lotuko zaio, Mediterraneo itsasoa ozeano Atlantikotik banatuz.
Rift Haran Handian kokaturik dauden Kenyako laku sistema, 2011. urtetik aurrera gizon-emakume guztien ondare bezala kalifikatu zuen UNESCOk.
- ↑ Euskaltzaindia. (2012-03-30). 167. araua: Saharaz hegoaldeko Afrikako toponimia. .