Sigmund Freud (ˈziːkmʊnt ˈfʁɔʏt ahoskatua; Sigismund Schlomo Freud jaioa; Freiberg in Mähren, Moravia, Austriar Inperioa, 1856ko maiatzaren 6a – Londres, 1939ko irailaren 23a) austriar mediku neurologoa, psikoanalisiaren sortzailea izan zen, psikopatologia tratatzeko metodo klinikoa, elkarrizketa bidez gaixoaren eta psikoanalistaren artean.[1]
Freuden gurasoak Ukraina eta Errusiaren artean dagoen Galizia lurraldeko juduak ziren. 1881ean medikuntzako titulua lortu zuen Vienako Unibertsitatean.[2][3] 1885ean irakaskuntzarako gaitu ondoren, neuropatologiako irakasle izendatu zuten, katedradun afiliatu bilakatuz 1902. urtean.[4] Freud Vienan bizi eta lan egin zuen, eta bertan ezarri zuen 1886an bere praktika klinika. 1938an, Austria utzi zuen naziengatik ihesi, eta Erresuma Batuko erbestean hil zen 1939an.
Psikoanalisiaren sorreran, Freudek teknika terapeutikoak garatu zituen, besteak beste, elkartze librearen erabilera eta aurkikuntzen transferentzia, bere eginkizun zentrala prozesu analitikoan finkatuz. Freudek sexualitatearen birdefinitzeak forma infantiletan sartzera eraman zuen, Edipo konplexuaren teoria psikoanalisiaren oinarri zentrala izatera bultzatuz.[5] Nahiak betetzeari buruzko ametsen azterketak, ereduak eman zizkion analisi klinikoa egiterakoan, sintomen eraketak eta errepresioaren azpian zeuden mekanismoak aztertzeko. Oinarri horrekin Freudek inkontzientearen teoria landu zuen, eta id, ego eta super-egoak osaturiko egitura psikikoaren eredua garatu zuen.[6] Freudek libidoaren existentzia postulatu zuen, prozesu mentalak eta egiturak inbertitzen dituen energia sexualizatua eta atxikimendu erotikoak sortzen dituena, eta baita heriotzarako bulkada, errepikapen konpultsiboa, gorrotoa, erasoa eta erru neurotikoa sorrarazten dituena. Azken lanetan, Freudek erlijioaren eta kulturaren interpretazio eta kritika zabala garatu zuen.[6]
Nahiz eta orokorki gainbeheran egon bere erabilera diagnosian eta klinikan, psikoanalisiak oraindik eragina du psikologian, psikiatrian eta psikoterapian, eta baita humanitateetan. Horrela, eztabaida zabala eta liskartua sortzen jarraitzen du bere eraginkortasun terapeutikoari zein egoera zientifikoari dagokienez, zehaztu gabe kausa feministari mesede edo kalte egiten dion.[7] Dena den, Freuden lanak mendebaldeko pentsamendu garaikidean eta herri kulturan gainezka egon dira. W. H. Audenek 1940an Freudi egindako omenaldi poetikoan, bere ekarpena honela deskribatu zuen "iritzi klima oso bat, gure bizitza ezberdinak bere azpian garatzen ditugula”.[8]