Ziklo biogeokimiko

Ekologian, ziklo biogeokimikoa elementu kimiko eta molekula batzuek (C, N, P, S, K, H₂O,...) ekosistema baten osagai biotiko zein abiotikoetan zehar jarraitzen duten ibilbidea da. Ibilbide horretan, beraz, elementu eta molekula horiek bizidunengandik, litosferatik, hidrosferatik eta batzuetan ere atmosferatik pasatzen dira etapa desberdinetan, hainbat tokitan urte luzeak egonik ^{[1] [2]}. Biosferako materiaren kopurua mugatua denez, materia hori birziklatu egin behar da Lur gaineko bizia mantentzeko; hori gertatu ezean elikagaiak agortuko ziren eta bizia desagertu.

Ziklo biogeokimikoetan elementu eta konposatu kimikoak bizidun batetik bestera pasatzen dira, eta baita osagai abiotikoetara ere (lurra, atmosfera...). Adibidez, karbonoaren zikloan elementu hori CO₂ moduan dago atmosferan, eta organismo fotosintetikoek atmosferatik hartu eta molekula organiko bihurtzen dute. Gero organismo fotosintetikoetatik animalia belarjale eta haragijaleengana pasatzen da, eta hauek arnasketa egiten dutenean atmosferara itzultzen da. Azken animalia hauek hiltzen direnean karbonoa litosferara pasatzen da eta, denboraren poderioz, ikatza eta petrolio bihurtzen da. Erregai fosil horien errekuntza prozesuak karbonoa atmosferara bidaltzen du, CO₂ moduan, eta zikloa berriro hasten da ^[3]

Elementu kimikoen ziklo biogeokimikoetan, ingurumeneko materiaz gainera, elika-sareetako bizidun guztiek dute zerikusia eta hartzen dute parte: ekoizleek, kontsumitzaileek, deskonposatzaileek...

1. ↑ Dualde, V: Biología, Curso de Orientación Universitaria Ed. ECIR (1987) 628-629 ORR. isbn: 84-7065-128-5
2. ↑ Matter cycles Lenntech
3. ↑ Archer, David (2010). The global carbon cycle. Princeton: Princeton University Press. ISBN 9781400837076