Fenysje

Fenysje 𐤐𐤕 Pūt (Fenisysk) Φοινίκη Phoiníkē (Gryksk)
02500 f.Kr. - 539 f.Kr.
geografyske lokaasje
polityk
haadstêd	gjint; wichtige stêden wiene: Byblos (2500–1000 f.Kr.) en Tyrus (900–550 f.Kr.)
offisjele taal	• Fenisysk • Punysk
steatsfoarm	stêdsteaten behearske troch keningen
ûntstien út	• Kanaäniten • Hettityske Ryk • Egyptyske Ryk
opgien yn	• Achaemenidysk Fenysje • Kartago
no diel fan	• Israel • Libanon • Syrje
oerflak	20.000 km² (1000 f.Kr.)

Fenysje of Fenisië (Latyn: Phoenicia, fan it Aldgryksk: Φοινίκη, Phoiníkē), wie yn de Aldheid de namme fan de fruchtbere kuststripe tusken it Libanonberchtme en de Middellânske See. Fenysje omfieme in oantal selsstannige stêden, wêrûnder Byblos, Beirût, Tyrus, Sidon en Akko, dy't tusken 1200 en 800 f.Kr. harren grutste bloei meimakken. Yn 63 f.Kr. waard it gebiet tegearre mei Syrje by it Imperium Romanum ynlive en waard sadwaande part fan de provinsje Syria.

De bewenners fan Fenysje rekken harren ta de Kanaäniten en wiene besibbe mei de Semityske bewenners fan Palestina. De Fenysjers kamen op de foargrûn nei de ynstoarting fan it ynternasjonaal stelsel oan 'e ein fan 'e Brûnstiid om 1150 f.Kr. hinne. Troch de iuwen hinne wienen de Fenysjers de wichtichste frachtferfierders en hannelers fan it Middellânske Seegebiet. Harren betsjutting foar de wrâldskiednis leit yn it feit dat sy oeral by de kust del (oant Cádiz) koloanjes stiften dy't stadichoan selsstannige steaten waarden. De wichtichste Fenysyske koloanje wie Kartago.

Harren meast ferneamde neilittenskip wie it Fenisysk Alfabet dat se oer it Middellânske Seegebiet stjoerd hiene.